Όταν ο Νάνος Βαλαωρίτης μιλούσε για την κρίση στην Ελλάδα
Η σύγκρουση της Ευρώπης με την Ελλάδα ξεκινάει από την εποχή του Βυζαντίου και του Σχίσματος, αλλά το μεγάλο μας πρόβλημα κατά τη διάρκεια των τελευταίων ετών είναι η επιθετικότητα της Γερμανίας, που μοιάζει να μη θέλει να συγχωρήσει τις χώρες οι οποίες της προέβαλαν σθεναρή αντίσταση στον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο.
Αυτά δηλώνει, μεταξύ άλλων, σε συνέντευξη την οποία παραχώρησε στο ΑΠΕ-ΜΠΕ το 2015 ο Νάνος Βαλαωρίτης, μιλώντας για την πολιτική και οικονομική κατάσταση της ελληνικής κοινωνίας, λίγο πριν από τις εκλογές της 20ης Σεπτεμβρίου.ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ
Ποιητής, πεζογράφος, κριτικός λογοτεχνίας και μεταφραστής, ο Ν. Βαλαωρίτης αναφέρεται ακόμα στην ασύμμετρη μάχη που έδωσε στο ευρωπαϊκό πεδίο η απερχόμενη κυβέρνηση, όπως και στο ρήγμα το οποίο δημιουργήθηκε μετά από αυτή στο εσωτερικό του ΣΥΡΙΖΑ.
Πώς θα σχολιάζατε τα όσα συνέβησαν στην Ελλάδα από το 2010 μέχρι σήμερα;
Το αναντίρρητο γεγονός είναι πως έχουμε πτωχεύσει. Ξένος δημοσιογράφος έλεγε πρόσφατα πως η Αθήνα μοιάζει με βομβαρδισμένη πόλη, χωρίς παρόλα αυτά να διαφαίνεται η σαφής αιτία της καταστροφής. Η αλήθεια είναι πως η Αθήνα βομβαρδίστηκε από τα γερμανικά μέσα ενημέρωσης και από τα μέτρα λιτότητας τα οποία επιβλήθηκαν αμέσως μετά τη μιντιακή επίθεση των Γερμανών. Όταν είδα στα γερμανικά περιοδικά και τις εφημερίδες την Αφροδίτη με το υπερυψωμένο δάχτυλο, κατάλαβα ότι ο βομβαρδισμός είχε σκοπό να προλειάνει το έδαφος για την έλευση της Τρόικας.
Πώς εξηγείτε αυτή την επιθετικότητα;
Μα, είναι το αποτέλεσμα του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου. Δεν το λέω μόνο εγώ, ο αρχηγός του Επιτελείου του Χίτλερ έχει δηλώσει ότι χωρίς την αντίσταση των Ελλήνων η Γερμανία θα είχε κερδίσει την εκστρατεία στη Ρωσία και ενδεχομένως τον πόλεμο. Φίλοι Γερμανοί μού λένε ότι πως το ίδιο πίστευαν και οι πατεράδες τους. Είναι κάτι που δεν πειράζει όταν κυκλοφορεί στα γερμανικά λαϊκά στρώματα, αλλά γίνεται πολύ επικίνδυνο όταν υιοθετείται από τις πολιτικές ελίτ – οι οποίες στοχεύουν τις χώρες που τους αντιστάθηκαν. Και όχι μόνο την Ελλάδα, αλλά και την πρώην Γιουγκοσλαβία, για παράδειγμα. Την τελευταία τη διέλυσαν, με τις ευλογίες των Γερμανών, οι Αμερικανοί όταν άρχισαν τους ανελέητους βομβαρδισμούς. Ο Μιλόσεβιτς ήταν, βέβαια, ένας δικτάτορας, αλλά δεν βομβαρδίζεις μια χώρα για να διώξεις έναν δικτάτορα.
Πόσο μεγάλη θεωρείτε πως είναι η ευθύνη της Γερμανίας;
Από την εποχή με το υπερυψωμένο δάχτυλο άρχισα να γράφω άρθρα όπου εξέταζα τη στάση της Γερμανίας επί τη βάσει ιστορικών στοιχείων. Τα άρθρα συγκεντρώθηκαν σε ένα βιβλίο με τίτλο «Ή του ύψους ή του βάθους» (εκδόσεις Ψυχογιός). Σίγουρα, οι Γερμανοί έχουν βαρύ χέρι στις σχέσεις τους με άλλες χώρες. Ο πεθερός της κόρης μου ήταν Ελβετός και διευθυντής της Ορχήστρας Δωματίου της Ζυρίχης. Οι γερμανόφωνοι Ελβετοί δεν εμπιστεύονται τους Γερμανούς και την ίδια δυσπιστία εξέφραζε και ο πεθερός της κόρης μου λίγο πριν από την ένωση των δύο Γερμανιών. Υπάρχει, ωστόσο, και ένα αντίθετο, σαφώς φιλογερμανικό ρεύμα στην Ευρώπη, σε χώρες που ήταν φασιστικές κατά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, όπως η Σλοβενία και Σλοβακία. Να θυμίσω επίσης την παλαιά Αυστρία και την Κροατία.
Ποια είναι η ιστορική καταγωγή της αντίθεσης ανάμεσα στη γερμανική Ευρώπη και την Ελλάδα;
Η αντίθεση ανάμεσα στα δύο διαφορετικά κομμάτια της Ευρώπης ξεκινάει από τα χρόνια του Βυζαντίου και του Σχίσματος. Από τη μια πλευρά είναι η Ευρώπη των αξιών του Καρλομάγνου, που χρίστηκε από τον Πάπα αυτοκράτορας της Δύσης, και από την άλλη είμαστε εμείς, που συνεχίσαμε μόνοι, ακολουθώντας άλλοτε ανοδική πορεία και άλλοτε μια διαδρομή παρακμής, Το μόνο δικό μας σίγουρο κέρδος σε αυτή τη μακραίωνη τροχιά ήταν η εξέλιξη της γλώσσας – κατακτήσαμε την ολοκληρωμένη γλωσσική μορφή που χρησιμοποιούμε τόσο στον γραπτό όσο και στον προφορικό μας λόγο σήμερα.
Να πάμε στο θέμα της ελληνικής κυβέρνησης; Τι γνώμη έχετε για τη διαπραγμάτευση και τη συμφωνία που υπογράφηκε στα μέσα του καλοκαιριού;
Κάποιους από τον ΣΥΡΙΖΑ τους ξέραμε από τον άλλοτε Συνασπισμό, κάποιους από τα γράμματα και τη διανόηση. Όταν ήρθε ο ΣΥΡΙΖΑ στα πράγματα, καταλάβαμε ότι υπήρχαν και άλλοι. Οι πρώην σταλινικοί (πρώην, αλλά η νοοτροπία δεν αλλάζει εύκολα), αριστεριστές εν γένει, μαοϊκοί, τροτσκιστές , όπως και η Iskra της Αριστερής Πλατφόρμας. Οι τελευταίοι αποδείχθηκε πως θέλουν να επιβάλουν πεπαλαιωμένες ιδέες και απόψεις: για την παιδεία, αλλά και για τη διπλωματία. Από την άλλη πλευρά, υπήρχε ένας νεαρός αρχηγός που κρατούσε μια σφεντόνα με την οποία έπρεπε να σκοτώσει τρεις Γολιάθ: την Ευρωπαϊκή Ένωση, το ΔΝΤ και την ίδια τη Γερμανία. Αλλά αυτό ήταν μια τελείως ασύμμετρη σχέση. Έτσι, η ιδέα ότι μπορεί να αλλάξει άρδην η Ευρώπη, ενισχυμένη και από έναν αρκετά δογματικό ακαδημαϊκό, τον Γιάνη Βαρουφάκη, είχε ως τελικό αποτέλεσμα να βάλουμε ξανά το κεφάλι βαθιά μέσα στο νερό. Υπό αυτή την έννοια, ο ΣΥΡΙΖΑ παραπέμπει στον Θερβάντες: τον ρόλο του Δον Κιχώτη ανέλαβε η Αριστερή Πλατφόρμα (τώρα Λαϊκή Ενότητα), ενώ τον ρόλο του πραγματιστή Σάντσο Πάντσα ο κυβερνητικός ΣΥΡΙΖΑ.
Ποιος είναι ο ρόλος τον οποίο μπορεί να διεκδικήσει η τέχνη στο σημερινό τοπίο;
Η τέχνη μπορεί σήμερα να παρακολουθήσει το ερειπωμένο τοπίο της κρίσης και να δει τι ακριβώς έχει προκαλέσει η κρίση στους ανθρώπους: αδυναμία, στέρηση, φτώχεια. Από την άλλη πλευρά, η λογοτεχνική μας παραγωγή βρίσκεται σίγουρα σε πολύ υψηλό επίπεδο. Δεν μπορώ να το πω με απόλυτη βεβαιότητα για την πεζογραφία, την οποία δεν παρακολουθώ τόσο συστηματικά, μπορώ, όμως, να έχω γνώμη για την ποίηση: μια τέχνη που εξελίσσεται με πυκνούς ρυθμούς και διακρίνεται για τις ανανεωτικές ή και τις καθαρώς πρωτοπόρες προσπάθειές της.
Η φωτογραφία παραχωρήθηκε από το ΑΠΕ-ΜΠΕ
cognoscoteam.gr
