Σμύρνη, Αγ.Φωτεινή
Όλα αυτά τα χρόνια που πήγαινα στη Σμύρνη, τη βασίλισσα πόλη της Μικράς Ασίας της βασίλισσας της καρδιάς μας, έψαχνα και ρωτούσα μάτια να μάθω, να βρω να καταγράψω που ήταν ο περίφημος ναός της αγίας φωτεινής, η Μητρόπολη της Σμύρνης με το περίφημο πανύψηλο καμπαναριό. Άλλοι μου έλεγαν εδώ και εκεί, αόριστα. Στο τελευταίο ταξίδι με βοήθησε αρχικά η πρόεδρος του Φάρου Γεωργία Χούλη. «Ήταν εκεί που είναι σήμερα το ξενοδοχείο Hilton, αυτό χτίστηκε στη θέση της», μου είπε.
Στη συνέχεια μου το επιβεβαίωσαν ο ξεναγός μας και η Γενική Πρόξενος της Ελλάδας στη Σμύρνη κ. Αργυρώ Παπούλια, η οποία με παρέπεμψε και σε σχετική ηλεκτρονική βιβλιογραφία που υπάρχει στο προξενείο.
Πήγα, βρήκα το χώρο κοντά στο ξενοδοχείο όπου μέναμε στην περιοχή του Kordon, το Κορδόνι, την Ελληνική συνοικία, έβγαλα το καπέλο, έσκυψα ευλαβικά το κεφάλι και προσκύνησα τα Άγια των Αγίων μας. Συγκίνηση, δέος, εκεί το 1922 γράφτηκε ένα μεγάλο τμήμα της τραγωδίας. Στην Αγία Φωτεινή λειτούργησε για τελευταία φορά ο Άγιος Χρυσόστομος Σμύρνης πριν το μαρτύριό του και εκεί εκκλησιάσθηκαν για τελευταία φορά οι Σμυρναίοι πριν τα δικά τους μαρτύρια στην καταστροφή. Ο ναός αφανίστηκε και αυτός το 1922.
Οι φωτογραφίες είναι από το αρχείο του Προξενείου.
Η Αγία Φωτεινή ήταν ο ωραιότερος κι ο πιο εντυπωσιακός ναός της Σμύρνης. Ξεχώριζε για το πανύψηλο καμπαναριό, τις φανταχτερές του καμπάνες, τις μεγαλοπρεπείς τοιχογραφίες και το χρυσό σταυρό, που έλαμπε στον ήλιο. Στο καμπαναριό υπήρχε ρολόι με την επιγραφή «Ηλίου άτερ σιγώ»,δηλαδή απουσία του ηλίου σιωπώ. Αποτελούσε τον Μητροπολιτικό Ναό της Σμύρνης και αφιερώθηκε στη Σαμαρείτιδα Αγία Φωτεινή, διότι κατά την παράδοση η μεγάλη Ισαπόστολος μετά τη συνάντηση με τον Κύριο, βαπτίσθηκε η ίδια και η οικογένειά της, κήρυξε τον Χριστιανισμό σε πολλές περιοχές και κατέληξε στη Σμύρνη όπου και μαρτύρησε. Οι Σμυρναίοι ευλαβούνταν πολύ την Αγία Φωτεινή και γι’αυτό το όνομα Φωτεινή ήταν συχνό στις Σμυρναίες και εν γένει στις Μικρασιάτισσες.
Και το καμπαναριό;
Το περίφημο καμπαναριό της εκκλησίας, «το υψηλότερο και επιβλητικότερο, μνημείο της ελληνικής ορθοδοξίας και γενικά της Σμύρνης», τι έγινε;
Πυρπολήθηκε;
Οχι, δεν πυρπολήθηκε, αλλά ανατινάχτηκε από του Τούρκους τον μοιραίο Αύγουστο του 1922.
Σχετικό το παρακάτω απόσπασμα του Κώστα Μισαηλίδη:
«Το καμπαναριό της Αγίας Φωτεινής! Πάνω από τα ερείπια της Σμύρνης. Πάνω από την αγριάδα και τη φρίκη. Πάνω από τους καπνούς και τις φλόγες. Πάνω από το σπαραγμό και την εξόντωση. Πάνω από τους χειμάρρους του αίματος. Σαν άγρυπνο μάτι του Θεού. Παρατηρητήριο της Φυλής. [...] Ακίνητα τα σχοινιά του. Βουβές οι καμπάνες! Δεν μένει χέρι να τις χτυπήσει. Δεν μένει εκκλησιά να λειτουργηθεί! Και φέρνουν χαλαστάδες και φέρνουν γκρεμιστάδες και φέρνουν δυναμίτη. Οι Τούρκοι γκρεμίζουν το καμπαναριό, που τους βαραίνει τα στήθια σαν βουνό … [...]«. (Βλ. Χρ. Σολομωνίδη, Η Εκκλησία της Σμύρνης, Αθήνα 1960, σ. 55).
Δεν υπάρχουν σχόλια