Η μέρα που ο χρόνος σταμάτησε στο Μάτι

Ήταν απόγευμα Δευτέρας. 23 Ιουλίου 2018. Την ημέρα εκείνη ο χρόνος θα σταματούσε για πάντα στο Μάτι. Φλόγες που κατέβαιναν με απίστευτη ταχύτητα από την Πεντέλη, πέρασαν από τον Νέο Βουτζά και σύντομα έφτασαν στο παραλιακό οικισμό φέρνοντας την καταστροφή και τον θάνατο.

Η μοιραία Δευτέρα ξεκίνησε με την Πυροσβεστική να δίνει μάχη με μεγάλη πυρκαγιά στην Κινέτα. 

Το μέτωπο φαινόταν επικίνδυνο: Σπίτια κάηκαν και οι φλόγες έφτασαν στην Εθνική Οδό η οποία έκλεισε. Οι δυνάμεις της Πυροσβεστικής συνεχώς ενισχύονταν. Όλη η προσοχή είχε στραφεί στα δυτικά της Αττικής. Ο πύρινος εφιάλτης θα ξεσπούσε, όμως, στα ανατολικά.

Ήταν λίγο πριν τις 17:00 το απόγευμα. Καπνός εμφανίστηκε ανάμεσα στα πεύκα στο Νταού Πεντέλης. Δεν χρειάστηκε παρά ελάχιστα λεπτά, εάν όχι δευτερόλεπτα, για να μετατραπεί στην ανεξέλεγκτη πυρκαγιά που έμελλε να αποβεί η φονικότερη στη σύγχρονη ελληνική Ιστορία.

Ο πανίσχυρος άνεμος παρασύρει τις φλόγες. Η ανησυχία είναι αρχικά για τον οικισμό της Καλλιτεχνούπολης. Ωστόσο, το επικίνδυνο μέτωπο κατευθύνεται προς τον Νέο Βουτζά. Οι φλόγες περνούν τον οικισμό καίγοντας σπίτια, αυτοκίνητα, αλλά δυστυχώς και ανθρώπους. Κανείς δεν γνωρίζει ακόμη για τη φρίκη.

Κάτοικοι στο Μάτι και στο Κόκκινο Λιμανάκι βλέπουν τη φωτιά. Ορισμένοι ανησυχούν. Άλλοι εκτιμούν ότι το τεχνητό φράγμα της λεωφόρου Μαραθώνος δεν θα επιτρέψει στη φωτιά να περάσει. Εντολή εκκένωσης, πάντως, δεν δίνεται ποτέ.

Ηχητικά ντοκουμέντα που δημοσιεύτηκαν τους επόμενους μήνες αποκάλυψαν ότι στο συντονιστικό της Πυροσβεστικής επικρατούσε χάος. «"Είμαστε ντιπ ξεβράκωτοι" παραδέχεται ένας από τους υπεύθυνους. "Δεν έχουμε μέσα να στείλουμε" αναφέρει άλλος». Τα λόγια αυτά ανήκουν στον επιχειρησιακό υπάλληλο Πολιτικής Προστασίας, Μάνο Τσαλιαγκό.

Οι ελπίδες ότι η Μαραθώνος θα σταθεί φράγμα για την πύρινη λαίλαπα δεν επιβεβαιώνονται.

Περίπου στις 18:30, η κατεύθυνση των ισχυρών ανέμων οδηγεί τη φωτιά απέναντι, κατευθείαν μέσα στο Μάτι, στον οικισμό με τους στενούς δρόμους και την ιδιόμορφη ρυμοτομία. «Παγίδα θανάτου» θα αποκαλέσουν οι ειδικοί την περιοχή.

Τίποτα δεν μπορεί να συγκρατήσει τις φλόγες. Ο κρατικός μηχανισμός έχει παραλύσει. Αυτόπτες μάρτυρες καταγγέλλουν ότι ακόμη και οι οδηγίες της Τροχαίας ήταν λανθασμένες, οδηγώντας τους ανθρώπους μέσα στο Μάτι.

Με την εξαίρεση των κατασκηνώσεων του Άγιου Ανδρέα που ο δήμος Αθηναίων έδωσε εντολή να εκκενωθούν, οι κάτοικοι στο Μάτι καταλαβαίνουν μόνοι τους ότι πρέπει να εγκαταλείψουν την περιοχή. Είναι πλέον αργά.

«Κόκκινο Λιμανάκι Ραφήνας. Καίγεται το σπίτι μου. Έχω παιδί. Είμαστε μέσα στο σπίτι αλλά έξω καίγεται», ακούγεται η έντρομη φωνή μιας κατοίκου σε κλήση προς την Πυροσβεστική.

«Γιατί μας έχετε ξεχάσει;» ρωτάει με συντετριμμένη φωνή η γυναίκα στις εκκλήσεις του υπευθύνου για «υπομονή και κουράγιο».

 Ζούγκλα: Αυτό είναι το όνομα της περιοχής στο Μάτι που οι φλόγες κύκλωσαν. Οι μικροί δρόμοι φράκαραν. Αμάξια με απεγνωσμένους κατοίκους δεν μπορούν να διαφύγουν. Κάποιοι χάνουν τη ζωή τους ακόμη και μέσα σε αυτά. Άλλοι τα εγκαταλείπουν άρον-άρον για να κατευθυνθούν προς τη μόνη οδό σωτηρίας: τη θάλασσα. Η φυγή, όμως, δεν είναι εύκολη. Κατοικίες και περιφραγμένα οικόπεδα εμποδίζουν την πρόσβαση στην έτσι κι άλλιως απόκρημνη ακτή.

Ορισμένοι θα κατορθώσουν να φτάσουν στην Αργυρά Ακτή. Ο εφιάλτης, όμως, δεν έχει τελειώσει. Οι εικόνες από το σημείο που μεταδίδονται μέσω Facebook είναι οι πρώτες ενδείξεις για τα όσα έχουν συμβεί στο Μάτι.

Ενδεικτικό της άγνοιας που επικρατούσε για όσα συνέβαιναν είναι ότι χρήστες του Instagram δημοσίευσαν φωτογραφίες, γράφοντας ότι πρόκειται για «αφρικανική σκόνη», όπως προέβλεπε το καιρικό δελτίο εκείνων των ημερών. Στην πραγματικότητα ήταν ο καπνός από τις πυρκαγιές στις δύο άκρες της Αττικής!

 Ο καπνός αυτός απειλούσε πλέον και τους ανθρώπους που είχαν καταφύγει στις ακτές στο Μάτι. Στάχτη και πυρωμένα κάρβουνα έπεφταν από τα καμένα δέντρα. Ο κόσμος βουτούσε στη θάλασσα για να σωθεί. Πέρασαν ώρες μέχρι να καταφτάσουν τα πρώτα πλωτά σωστικά μέσα για να περισυλλέξουν τους ανθρώπους από ακτή και θάλασσα.

Σκάφη του Λιμενικού, αλλά και πολλοί ιδιώτες που εθλεοντικά κινητοποιήθηκαν, μετέφεραν τους πυρόπληκτους στο λιμάνι της Ραφήνας. Οι επιχειρήσεις διάσωσης και περισυλλογής διήρκεσαν όλη τη μοιραία νύχτα. Δυστυχώς, όμως, κάποιοι δεν τα κατάφεραν. Η θάλασσα μετατράπηκε από οδό σωτηρίας, σε υγρό τάφο.

Οι πρώτες επίσημες ανακοινώσεις για νεκρούς έρχονται τα ξημερώματα δια στόματος κυβερνητικού εκπροσώπου. «Πάνω από 20» είναι οι νεκροί, ανακοινώνει ο κ. Τζανακόπουλος, λίγο πριν τις 3:00.

Καμία αναφορά σε νεκρούς δεν είχε γίνει στην κυβερνητική σύσκεψη που προηγήθηκε στο Συντονιστικό της Πυροσβεστικής, παρουσία καμερών και του τότε πρωθυπουργού, Αλέξη Τσίπρα, ο οποίος είχε επιστρέψει εσπευσμένα από το Μοστάρ.

Μια μαύρη μέρα ξημερώνει την Τρίτη, 24 Ιουλίου 2018. Το πρώτο φως αποκαλύπτει το τοπίο της φρίκης και την αληθινή έκταση της εθνικής τραγωδίας. Η Ελλάδα πενθεί τους ήδη επιβεβαιωμένους 50 νεκρούς! Δυστυχώς, ο αριθμός έμελλε να αυξηθεί κατά πολύ, καθώς οι αρχές εντοπίζουν απανθρακωμένα πτώματα, ενώ εγκαυματίες καταλήγουν στα νοσοκομεία της Αττικής.

 Μόνο στο «οικόπεδο της φρίκης», 26 άνθρωποι βρήκαν φρικτό θάνατο, αναζητώντας οδό διαφυγής προς τη θάλασσα!

Οι ιστορίες φρίκης από το Μάτι, τον Νέο Βουτζά, τη Ραφήνα δεν έχουν τελειωμό: Από τα δίδυμα κορίτσια που παρά τις αρχικές ελπίδες βρέθηκαν νεκρά, το ανήλικο κορίτσι που βούτηξε στον γκρεμό για να σωθεί, τις τελευταίες αναρτήσεις ανθρώπων που χάθηκαν στις φλόγες.

Μέχρι τις 25 Ιουλίου, οι νεκροί είχαν ξεπεράσει τους 85.

Ο τελικός απολογισμός ήταν χειρότερος. Οι νεκροί ξεπέρασαν τους 100! Ήταν άνθρωποι κάθε ηλικίας. Από ένα βρέφος 6 μηνών μέχρι μια ηλικιωμένη 95 ετών. Μεταξύ των θυμάτων και αλλοδαποί πολίτες που έτυχε να βρεθούν στην Ελλάδα.

Οι επόμενες ημέρες του θλιβερού καλοκαιριού του 2018, βρίσκουν τους συγγενείς των θυμάτων να δίνουν δείγματα DNA για την ταυτοποίηση των αποτεφρωμένων σορών από ειδικούς ιατροδικαστές.

 Στις 25 Ιουλίου 2018, η κυβέρνηση ανακοινώνει μέτρα στήριξης για τους πυρόπληκτους που περιλαμβάνουν έκτακτο εφάπαξ επίδομα, καθώς και φορολογικές ελαφρύνσεις.

Μια μέρα αργότερα, στις 25 Ιουλίου, παραχωρείται επίσημη συνέντευξη Τύπου. Ο υπουργός Προστασίας του Πολίτη, Νίκος Τόσκας, δείχνει δορυφορικές εικόνες και μιλά για «σοβαρές ενδείξεις και σημαντικά ίχνη που δείχνουν εμπρησμό». Κάτι τέτοιο δεν θα αποδειχθεί ποτέ. Για το ξέσπασμα της πυρκαγιάς κατηγορείται ένας 65χρονος ο οποίος φέρεται να έκαιγε κλαδιά, με τον ίδιο πάντως να αρνείται κάθε ανάμειξη.

 Τόσο το εισαγγελικό πόρισμα όσο και ανεξάρτητές έρευνες, διαπιστώνουν ότι για την τραγωδία ευθύνονται οι καιρικές συνθήκες, η μορφολογία της περιοχής, η έλλειψη συντονισμού των αρμόδιων φορέων, καθώς και τα μοιραία λάθη την ώρα της πυρκαγιάς.

Στις 5 Μαρίου 2019, η εισαγγελία Αθηνών άσκησε ποινικές διώξεις σε βάρος 20 ατόμων, μεταξύ των οποίων ήταν τα στελέχη της τοπικής αυτοδιοίκησης Ρένα Δούρου, Ηλίας Ψινάκης και Ευάγγελος Μπουρνούς, για τη φονική πυρκαγιά.

Την τελική ετυμηγορία θα έχει η Δικαιοσύνη που οι συγγενείς των θυμάτων ακόμη περιμένουν να αποδοθεί…