Γιάννης Ντάβαρης (1775-1866)

ΤΟΥ ΑΝΕΣΤΗ ΒΛΑΧΟΥ

Ιδιαίτερη τιμή, υπερηφάνεια και συγκίνηση θα πρέπει να νιώθουν οι Παιανιώτες και οι Παιανιώτισσες για το γεγονός πως ένας από τους σημαντικότερους «ξωτάρηδες» (χωρικούς) της Αττικής, πρόκριτος των Μεσογείων, που μυήθηκε στη Φιλική Εταιρεία και πρωτοστάτησε στην προετοιμασία και την έναρξη του Αγώνα στην Αττική, ήταν από το Λιόπεσι, την μετέπειτα Παιανία. Πρόκειται βεβαίως για τον Οπλαρχηγό Γιάννη Ντάβαρη (1775-1866).

Οι Μεσογείτες αποτελούσαν ξεχωριστό σώμα υπό την ηγεσία του, έλαβαν μέρος σε πολλά πολεμικά γεγονότα εντός και εκτός Αττικής και συνεισέφεραν, όπως χαρακτηριστικά αναφέρεται στις πηγές, "εις πράγμα και μετρητά". Σημειώνονται ιδιαίτερα οι μάχες κατά τη διάρκεια της πολιορκίας της Ακρόπολης κατά του Ομέρ Βρυώνη και κατά του Κιουταχή, μεταγενέστερα. Ακόμη, οι εκστρατείες στον Μαραθώνα, στη Βοιωτία, στην Κάρυστο της Εύβοιας και σε πιο μακρυνές περιοχές.

Όσο ο καπετάνιος επιχειρούσε στην Αττική είχε συγκροτήσει μια μικρή εξοπλισμένη ομάδα σε κάθε Μεσογείτικο χωριό από έμπειρους μεσήλικες και ντόπιους αγωνιστές.

Για το Λιόπεσι συγκεκριμένα η ομάδα έπρεπε:

1) Να τοποθετεί σκοπιές σε περίοπτες θέσεις (λόφοι Κατσουλιέρθι-Καμάρθι-Πυγάρθι) ούτως ώστε όταν έβλεπαν έφιππους Τούρκους να έρχονται από τα βόρεια συνήθως κατά το χωριό, να ειδοποιούν τον κόσμο με φωνές με συνθηματικές φωτιές, με πυροβολισμούς ή καμπανοκρουσίες να φύγει προς τα προκαθορισμένα ασφαλή μέρη τα οποία είχε ορίσει ο καπετάνιος.

2) Να στήνει ενέδρες σε κατάλληλα δύσβατα και υποχρεωτικά για την διέλευση του εχθρού σημεία, έτσι ώστε μετά τον αιφνιδιασμό, την ανταλλαγή πυρών και τον φόνο έφιππων εχθρών, οι άμαχοι να φεύγουν αμέσως και επωφελούμενοι από την σύγχυση και ανασύνταξη του επιδρομέα να χάνονται πίσω από δυσκολοδιάβατους λόφους.

3) Άλλοτε πάλι ανάλογα με τις περιστάσεις να επιβραδύνει την πορεία των Τούρκων στο χωριό, έτσι ώστε να δίνουν το χρόνο στον άμαχο πληθυσμό να εγκαταλείψει τα σπίτια του και να καταφύγει στον Υμηττό, στις σπηλιές του οποίου κρύβονταν πάντοτε με την επαγρύπνηση και προστασία οπλισμένων ανδρών.

4) Να υπάρχει ομάδα από ελεύθερους σκοπευτές μέσα στο ερημωμένο χωριό ή άλλου για να χτυπά τον εισβολέα. Οι ψύχραιμοι εκείνοι σκοπευτές, θα υποχωρούσαν και θα έφευγαν αφού θα είχαν επιτελέσει τον αντικειμενικό τους σκοπό, να προκαλέσουν δηλαδή σύγχυση στον εχθρό, να επιβραδύνουν την καταδίωξη των αμάχων, να αποτρέψουν την έρευνα των σπιτιών, την λεηλασία και την σφαγή όσων ανήμπορων θα παρέμεναν στο χωριό.

5) Να παρακολουθούν τις κινήσεις του εχθρού όταν αυτός ήταν πολύαριθμος και απειλητικός για τον καταφεύγοντα σε σπηλιές πληθυσμό και ιδιαιτέρως να παρενοχλούν τον εχθρό κατά την επιστροφή του (αποχώρηση) κυρίως όταν η επιδομή του ήταν καρποφόρα σε γυναικόπαιδα, γιδοπρόβατα κτλπ. Έτσι θα υπήρχε χρόνος να φθάσουν επικουρικές δυνάμεις που μαχόμενες με επιτυχία, θα απελεύθερωναν ανθρώπους, ζώα και αποθηκευμένα αγαθά.

Οι Τούρκοι αποπειρώνται την 1η Ιουλίου 1826 να εισβάλλουν στα Μεσόγεια, όμως "ευρόντες αντίστασιν κατά το Λιόπεσι ωπισθοδρόμησαν..."

Ο Γιάννης Ντάβαρης προνοούσε για κάθετι που είχε σχέση με τον επαναστατικό άγωνα στην περιοχή. Όταν δεν ήταν απασχολημένος, διάλεγε το μέρος και έδινε μάχες με τον επιστρέφοντα στη βάση του εχθρό. Αν πάλι ήταν κλεισμένος στο κάστρο της Αθήνας (είχε μείνει κλεισμένος εκεί για 11 ολόκληρους μήνες το 1822 κατά την πολιορκία των Ακρόπολης των Αθηνών) ή βρισκόταν μακριά και δεν μπορούσε να έρθει έγκαιρα σε βοήθεια, είχε εγκαταστήσει ένα είδος σταθμού στο Γέρακα. Εκεί συγκέντρωνε τους επίλεκτους οπλισμένους άνδρες του, οι οποίοι χτυπούσαν τον εχθρό κατά την επιστροφή του μετά από λεηλασία στα μεσόγεια.

Το 1839 αναλαμβάνει Δήμαρχος Μυρινούντος, του Δήμου που αποτελούνταν από τα χωριά Κόκλα, Καρέλλα, Κάντζα, Παπαγγελάκη, Γιαλού, Χαρβάτι και Ντράφι, με πρωτεύουσα το Λιόπεσι. Το 1842 ο Δήμος Μυρινούντος καταργείται και συγκροτείται σε Δήμο Κορωπίου όπου υπάχθηκε και το Λιόπεσι. Ο καπετάνιος εξακολουθεί να είναι Δήμαρχος και στο νέο Δήμο μέχρι το 1846.

Την 1η Δεκεμβρίου του 1866, ο Γιάννης Ντάβαρης, φεύγει γεμάτος τιμή από τη ζωή. Εκείνη τη χειμωνιάτικη ημέρα, μαζεύτηκε πλήθος κόσμου από την ευρύτερη περιοχή, στον Ιερό Ναό της Χριστού Γεννήσεως για να προσκυνήσουν τον αγωνιστή και να του αποτίσουν φόρο τιμής. Η ταφή του έγινε στον προαύλιο χώρο του Ιερού Ναού της Αγίας Παρασκευής, στην σημερινή οδό Σπύρου Αγγελή, που χρησιμοποιούνταν ως κοιμητήριο του χωριού έως και το 1885.

Καθόλη τη διάρκεια του απελευθερωτικού αγώνα, διακρίθηκε για το θάρρος και την γενναιότητα του, γιαυτό και επαξίως του απενεμήθει ο βαθμός του Υπολοχαγού της Φάλαγγος και ο Αργυρός Σταυρός του Τάγματος των Ιπποτών του Σωτήρος.

Ο ανδριάντας του που κοσμεί την Κεντρική Πλατεία Παιανίας, φιλοτεχνήθηκε το 2004 στην Τήνο, από τον γλύπτη Πραξιτέλη Τζανουλίνο και τον μαρμαρογλύπτη Γιώργο Τσακίρη. Στη βάση του αναγράφεται:

ΓΙΑΝΝΗΣ ΝΤΑΒΑΡΗΣ

ΕΚ ΛΙΟΠΕΣΙΟΥ

ΟΠΛΑΡΧΗΓΟΣ ΤΩΝ ΜΕΣΟΓΕΙΤΩΝ

ΣΤΗΝ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗ ΤΟΥ 1821

«ΟΥ ΘΝΗΣΚΟΥΣΙ ΘΑΝΟΝΤΕΣ

ΑΜΥΝΟΜΕΝΟΙ ΠΕΡΙ ΠΑΤΡΗΣ

ΑΥΤΩΝ ΓΑΡ ΦΗΜΗ

ΓΑΙΑΝ ΑΠΑΣΑΝ ΕΧΕΙ»

ΠΗΓΗ FACEBOOK ΑΝΕΣΤΗΣ ΒΛΑΧΟΣ