Σαν σήμερα ο Κώστας Περρίκος και η ΠΕΑΝ ανατίναξαν την ΕΣΠΟ στην Κατεχόμενη Αθήνα

Σαν σήμερα ο Κώστας Περρίκος και η ΠΕΑΝ ανατίναξαν την ΕΣΠΟ στην Κατεχόμενη Αθήνα

Στις 20 Σεπτεμβρίου 1942, στην Κατεχόμενη Αθήνα, η ΠΕΑΝ, (Πανελλήνια Ένωση Αγωνιζομένων Νέων), ανατίναξε τα γραφεία της ΕΣΠΟ , (Εθνική Σοσιαλιστική Πατριωτική Οργάνωση) στη διασταύρωση της οδού Πατησίων με τη Γλάδστωνος

. Η ανατίναξη έγινε στις 12 το μεσημέρι. Σκοτώθηκαν πολλά μέλη της ΕΣΠΟ, μεταξύ τους και ο αρχηγός της, Στεροδήμος.
 Η καταστροφή υπήρξε ολοκληρωτική.

 Η βόμβα, δέκα οκάδες δυναμίτιδα, μεταφέρθηκε από το σπίτι της Ιουλίας Μπίμπα στο Κουκάκι ώς την πλατεία Κάνιγγος, από την ίδια και τον Μυτιληναίο, σε μια πάνινη τσάντα για ψώνια, σκεπασμένη με χόρτα.

Στην επιχείρηση μετείχαν οι Περρίκος, Μυτιληναίος, Μπίμπα, Μούρτος, και οι φοιτητές Μιχαηλίδης (Χημείας), Σπύρος Γαλάτης (Νομικής), Νίκος Λάζαρης (Νομικής), Σπύρος Στανωτάς (ΑΣΟΕΕ).

Ο Κώστας Περρίκος εξασφάλισε εκρηκτικές ύλες από έργα οδοποιίας.
(Η πηγή των εκρηκτικών δεν ήταν οι βρετανικές μυστικές υπηρεσίες, με τις οποίες η ΠΕΑΝ δεν διατηρούσε επαφή).

 Η ενέργεια της ΠΕΑΝ προκάλεσε μείζονα πολιτικά και κοινωνικά αποτελέσματα στην Ελλάδα της Κατοχής. Το ηθικό του χειμαζόμενου λαού τονώθηκε.

 Οι συμμαχικοί ραδιοσταθμοί ύμνησαν την επιχείρηση, που άλλωστε αποτελούσε το μεγαλύτερο έως τότε σαμποτάζ σε πόλη της κατεχόμενης Ευρώπης.

 Μόνη παραφωνία, η αποκήρυξη του σαμποτάζ από το ΕΑΜ, που το χαρακτήρισε ως «προβοκάτσια της Γκεστάπο», ενώ αποκάλεσε την ΠΕΑΝ «αντεθνική οργάνωση».

Οι Κομμουνιστές που ανησυχούσαν φρόντισαν στην συνέχεια  να καταδοθεί η ΠΕΑΝ και ο Κώστας Περρίκος στους Γερμανούς και σκότωσαν τους πάντες της οργάνωσης η δε Μπίμπα αποκεφαλίστηκε στην γερμανική  χώρα 

Το χρονικό της έκρηξης
Η πράξη συμφωνήθηκε να γίνει τις πρωινές ώρες της Κυριακής 20 Σεπτεμβρίου του 1942, όταν η φιλοναζιστική οργάνωση είχε συγκαλέσει συνέλευση ενώ και τα υπόλοιπα γραφεία του κτιρίου θα ήταν κενά από κόσμο, οπότε δεν θα υπήρχαν αθώα θύματα.
Στην επιχείρηση επιλέχθηκε να συμμετάσχουν τέσσερα μέλη της ΠΕΑΝ και συγκεκριμένα ο αρχηγός της, η νεαρή δασκάλα Ιουλία Μπίμπα, ο τεχνικός Αντώνης Μυτιληναίος και ο φοιτητής Σπύρος Γαλάτης. Τη βόμβα που θα τοποθετούσαν (αποτελούμενη από ένα δέμα βάρους 10 οκάδων, που το συνέθεταν φυσίγγια δυναμίτιδας), συναρμολόγησαν την παραμονή ο Μυτιληναίος και ο Γαλάτης στην κατοικία της Μπίμπα και το επόμενο πρωί ο Μυτιληναίος με τη Μπίμπα τη μετέφεραν με προφυλάξεις (μέσα σε πάνινη σακούλα για ψώνια γεμάτη με χόρτα, που κρατούσε η γυναίκα) στο στόχο.
Πήραν αρχικά το τραμ φτάνοντας στην Ομόνοια και από εκεί μετέβησαν με τα πόδια στην Πλατεία Κάνιγγος όπου είχε συμφωνηθεί συνάντηση με τους άλλους της ομάδας (Γαλάτης, Ν. Μούρτος, Τ. Μιχαηλίδης, Ν. Λάζαρης, Σπ. Στανωτάς).

Στις 9:30 π.μ. στο κτίριο της ΕΣΠΟ υπήρχαν μερικοί δικηγόροι που συζητούσαν, καθώς κι ένας ψαράς που πουλούσε την πραμάτεια του μπροστά στην είσοδο.
Οι σαμποτέρ ήταν υποχρεωμένοι να περιμένουν, τη στιγμή που δεκάδες μέλη της ΕΣΠΟ κατέφθαναν για την προγραμματισμένη συνέλευσή τους.
Δυο ώρες αργότερα στο κτίριο τερματιζόταν η συγκέντρωση, οπότε ο Περρίκος έδωσε εντολή να κινηθούν. Ο ίδιος θα παρέμενε ως ομάδα υποστήριξης επικεφαλής τεσσάρων ατόμων.

 Τότε οι Γαλάτης και Μυτιληναίος εισέδυσαν στην πολυκατοικία από μια αφύλακτη είσοδο και απόθεσαν τα εκρηκτικά σε ένα μικρό χώρο του ημιώροφου. Ακριβώς από πάνω ήταν εγκατεστημένα τα γραφεία της ΕΣΠΟ (1ος και 2ος όροφος) ενώ σε πιο πάνω ορόφους υπήρχαν ορισμένες υπηρεσίες των γερμανών (‘Μυστική Στρατιωτική Αστυνομία’ κ.α.).

 Πριν αφήσουν τα εκρηκτικά παρατήρησαν τους τέσσερις δικηγόρους να αποχωρούν. Οι δυο σαμποτέρ πυροδότησαν το μήκους 6 μέτρων βραδύκαυστο φιτίλι και απομακρύνθηκαν τάχιστα προκειμένου να προστατευτούν, ενώ οι σύντροφοί τους (Περρίκος και Μπίμπα) παρακολουθούσαν την όλη εξέλιξη από κοντινή απόσταση, προφασιζόμενοι τους πελάτες ενός ζαχαροπλαστείου.

Από την τρομερή έκρηξη που ακολούθησε τρία λεπτά μετά τις 12 το μεσημέρι (κατά άλλη εκδοχή στις 11:57 π.μ.), σκοτώθηκαν 29 (κατά άλλες εκτιμήσεις 39) Έλληνες μέλη της ΕΣΠΟ πλέον του επικεφαλής της που εξέπνευσε έπειτα από λίγες μέρες.

 Οι κατοχικές αρχές προχώρησαν άμεσα σε ανακρίσεις για την εξεύρεση των δραστών και, χάρη στην προδοσία ενός στελέχους της ελληνικής κατοχικής χωροφυλακής, που ήταν μέλος της ΠΕΑΝ (Πολύκαρπος Νταλιάνης), έφτασαν στη σύλληψη των σαμποτέρ και την μερική εξάρθρωση της ΠΕΑΝ.

 
Οι τέσσερις υπαίτιοι μεταφέρθηκαν σιδηροδέσμιοι στα γραφεία της Γκεστάπο του Πειραιά, όπου υποβλήθηκαν σε απάνθρωπα βασανιστήρια, χωρίς όμως να αποκαλύψουν κάτι. Μάλιστα, ο Μυτιληναίος πέτυχε να ξεφύγει κάποια στιγμή της προσοχής των δεσμοφυλάκων του και να δραπετεύσει, καταλήγοντας τελικά στη Μέση Ανατολή.

   Ωστόσο, παρά το ότι δεν υπήρχαν στοιχεία σε βάρος τους, οι υπόλοιποι τρεις παραπέμφθηκαν σε γερμανικό στρατοδικείο και καταδικάστηκαν σε θάνατο.
 Τη θανατική ποινή απέφυγε μόνον ο Γαλάτης, καθώς η οικογένειά του κατέβαλλε 1.000 λίρες και πέτυχε τη μετατροπή της ποινής του σε ισόβια, για τα οποία μεταφέρθηκε σε στρατόπεδο συγκέντρωσης στη Γερμανία, από όπου επέστρεψε με κλονισμένη υγεία μετά τον πόλεμο.

 Ο Περρίκος εκτελέστηκε στο σκοπευτήριο της Καισαριανής στις 4 Φεβρουαρίου του 1943, ενώ η Μπίμπα στάλθηκε σε στρατόπεδο της Γερμανίας όπου καρατομήθηκε. Σε ισόβια καταδικάστηκε και η Αικατερίνη Μπέση, η οποία αρνήθηκε να αποκαλύψει οτιδήποτε και κλείσθηκε στις φυλακές Αβέρωφ.
 Απεβίωσε το 1979.

 

 Εκτελέστηκαν επίσης, για συμμετοχή στην οργάνωση, οι Κατεβάτης, Λόης, Σκούρας και Παπαδόπουλος.
Στις 14 Δεκεμβρίου του 1942, επιζώντα μέλη της ΠΕΑΝ μαζί με στελέχη της οργάνωσης Όμηρος παρέσυραν σε συνάντηση τον προδότη Π. Νταλιάνη σε σπίτι στην Αθήνα, τον πέρασαν από δίκη και τον εκτέλεσαν χρησιμοποιώντας ένα σφυρί. Στην οικογένειά του δεν αποκάλυψαν το λόγο του θανάτου του, αλλά τους είπαν ότι έπεσε υπέρ πατρίδας στη Μέση Ανατολή.

Για την Μπιμπα θα γίνει αναφορά στην επέτειο της αποκεφάλιση της