Μητροπολίτης Μεσογαίας και Λαυρεωτικής ( και αστροφυσικός ) κ. Νικόλαος Χατζηνικολάου: «Η Ανάσταση είναι Επανάσταση» Α ΜΕΡΟΣ!!!
Φτιαγμένος από τη «στόφα» των προφητών και ως εκ τούτου εν
δυνάμει επικίνδυνος. Ο λόγος του παθιασμένος, είτε ανακουφίζει, είτε
ερεθίζει, ανάλογα με την διάθεση που θα τον προσεγγίσει κανείς. «Έφηβος»
στην ψυχή, με βλέμμα που πετάει σπίθες, οι κινήσεις του γεμάτες
ζωντάνια τονίζουν την αποφασιστικότητά του και τις βαθιές του
πεποιθήσεις. Ο μητροπολίτης Μεσογαίας και Λαυρεωτικής κ. Νικόλαος
είναι ο ορισμός του αναστάσιμου ανθρώπου και μας επιτρέπει να
διερευνήσουμε από που πηγάζει αυτή η διαρκής λαχτάρα του για ζωή και η
διαφορετική προσέγγισή του για τον θάνατο.
«Η Ανάσταση σημαίνει συντριβή του θανάτου» μας λέει με μια παρανοϊκή βεβαιότητα που σαστίζει, το καταλαβαίνει και εισαγάγει το στοιχείο της πίστης ως προϋπόθεση για να καταλάβει κανείς τα δυσνόητα, τα αφανή. «Η πίστη σε ανεβάζει, σε κάνει τρισδιάτατο! Σου δίνει όγκο, χώρο, δύναμη, ορατότητα, αναπτύσσει την οπτική της ψυχής και σου επιβεβαιώνεται!» λέει και το πρόσωπό του φωτίζει για να γίνει αυστηρό μέσα σε δευτερόλεπτα, καθώς όπως υπογραμμίζει «το φαινόμενο της Ανάστασης έρχεται το σύστημα να το συμπιέσει. Να το μελετήσει χωρίς πίστη, χωρίς Θεό, να το καταντήσει έθιμο».
Τα λόγια αυτά έχουν μια επιπλέον βαρύτητα, δεδομένης της επιστημονικής αυθεντίας του μητροπολίτη Μεσογαίας και Λαυρεωτικής κάτι για το οποίο δεν καυχάται, αλλά δεν εμποδίζει και εμάς να θαυμάζουμε και να απορούμε. Να απορούμε, για παράδειγμα, πώς ένας επιστήμονας, ένας φυσικός τέτοιου διαμετρήματος, αντιλαμβάνεται ως θαύμα την προέλευση του Αγίου Φωτός.
«Δεν ξέρω εάν ο Θεός το ανάβει στον Πατριάρχη, σίγουρα όμως το ανάβει στον λαό! ... δεν ασχολούμαι παραπάνω, αλλά χαίρομαι πάρα πολύ που φέτος θα πάω εκεί για να φέρω Αληθινό Φως από τον Πανάγιο Τάφο!» λέει μεταξύ άλλων.
«Η Ανάσταση σημαίνει συντριβή του θανάτου» μας λέει με μια παρανοϊκή βεβαιότητα που σαστίζει, το καταλαβαίνει και εισαγάγει το στοιχείο της πίστης ως προϋπόθεση για να καταλάβει κανείς τα δυσνόητα, τα αφανή. «Η πίστη σε ανεβάζει, σε κάνει τρισδιάτατο! Σου δίνει όγκο, χώρο, δύναμη, ορατότητα, αναπτύσσει την οπτική της ψυχής και σου επιβεβαιώνεται!» λέει και το πρόσωπό του φωτίζει για να γίνει αυστηρό μέσα σε δευτερόλεπτα, καθώς όπως υπογραμμίζει «το φαινόμενο της Ανάστασης έρχεται το σύστημα να το συμπιέσει. Να το μελετήσει χωρίς πίστη, χωρίς Θεό, να το καταντήσει έθιμο».
Τα λόγια αυτά έχουν μια επιπλέον βαρύτητα, δεδομένης της επιστημονικής αυθεντίας του μητροπολίτη Μεσογαίας και Λαυρεωτικής κάτι για το οποίο δεν καυχάται, αλλά δεν εμποδίζει και εμάς να θαυμάζουμε και να απορούμε. Να απορούμε, για παράδειγμα, πώς ένας επιστήμονας, ένας φυσικός τέτοιου διαμετρήματος, αντιλαμβάνεται ως θαύμα την προέλευση του Αγίου Φωτός.
«Δεν ξέρω εάν ο Θεός το ανάβει στον Πατριάρχη, σίγουρα όμως το ανάβει στον λαό! ... δεν ασχολούμαι παραπάνω, αλλά χαίρομαι πάρα πολύ που φέτος θα πάω εκεί για να φέρω Αληθινό Φως από τον Πανάγιο Τάφο!» λέει μεταξύ άλλων.
Ωστόσο ο Μητροπολίτης το Μεγάλο Σάββατο δεν μετέβη στα Ιεροσόλυμα για να συνοδέψει το Άγιο Φως στην Αθήνα, καθώς ενώ εδώ και δεκαετίες η υποδοχή του Αγίου Φωτός από τις επίσημες πολιτικές και θρησκευτικές αρχές πραγματοποιείται στο μεγαλύτερο αεροδρόμιο της χώρας, εν προκειμένω στο «Ελ.Βενιζέλος», φέτος προέκυψε μια αλλαγή κυριολεκτικά της τελευταίας στιγμής και η υποδοχή του Αγίου Φωτός πραγματοποιήθηκε στο στρατιωτικό αεροδρόμιο της Ελευσίνας. Το υπουργείο Εξωτερικών δεν έδωσε κάποια επίσημη εξήγηση γι΄αυτή την αιφνίδια αλλαγή, ενώ ο υφυπουργός Εξωτερικών, ο κ. Μάρκος Μπόλαρης, ο οποίος εκπροσώπησε την κυβέρνηση στην τελετή της αφής του Αγίου Φωτός, φέρεται να δήλωσε προς τον τοπικό Μητροπολίτη Μεσογαίας και Λαυρεωτικής κ.κ.Νικόλαο ότι αυτό «γίνεται με εντολή άνωθεν».Έπειτα από αυτή την εξέλιξη ο Μητροπολίτης αρνήθηκε να επιβιβαστεί στο κυβερνητικό αεροσκάφος σε ένδειξη διαμαρτυρίας για την επιχειρούμενη, όπως τη χαρακτήρισε, υποβάθμιση.
Η
συζήτησή μας χωρίς να χάνει τον πνευματικό της προσανατολισμό ακουμπά
όλες τις πτυχές της σύγχρονης ελληνικής κοινωνίας, από την οικονομική
και κοινωνική κρίση, το brain drain, την
παιδεία, το προσφυγικό, τις σχέσεις εκκλησίας - κράτους και ίσως, εάν
υπάρχουν ευήκοα ώτα, να προκύπτει μια πρόταση ζωής και ανάστασης σε
προσωπικό και συλλογικό επίπεδο.
Σεβασμιώτατε, οι γιορτές ήταν παιδαγωγία, όχι μόνο ανακούφιζαν τον άνθρωπο αλλά και τον δίδασκαν. Εξακολουθούν να έχουν την ίδια δυναμική σήμερα; Σας ρωτάω διότι και αυτό το Πάσχα θα περάσει, όπως όλες οι μεγάλες γιορτές και τη χαρά θα διαδεχθεί η δύσκολη καθημερινότητα. Πώς μπορεί κανείς να παραμείνει αναστάσιμος;
Άλλο πράγμα η εορτή ως εορτασμός και άλλο η εορτή ως εκκλησιαστική πανήγυρη. Το πρώτο σημαίνει απλά ποικιλία στη ζωή μας, αλλαγή στη μονοτονία της. Η Ανάσταση είναι κάτι διαφορετικό ως εκκλησιαστικό γεγονός και κάτι άλλο ως εορταστική πανήγυρη. Ακόμη και από θρησκευτικής πλευράς υπάρχει ένα έντονο σκηνικό με ποικίλες ακολουθίες, τύπους, συμβολισμούς, με τον Σταυρό, με τον Επιτάφιο, με όλες αυτές τις εναλλαγές και βεβαίως με τα έθιμα, τα κόκκινα αυγά, τις λαμπάδες, τα αρνιά, τη σχέση με την άνοιξη και τα λοιπά. Όμορφα έθιμα. Όλο όμως αυτό παραπέμπει σε μια γιορτή χαράς, γιορτή αγάπης, γιορτή εξωτερικών σχημάτων, ανθρώπινων σχέσεων. Η Εκκλησία δεν γιορτάζει την Ανάσταση. Γιορτάζει την Ανάσταση του Χριστού, το οποίο σημαίνει τρία πράγματα: το πρώτο είναι η συντριβή της δυνάμεως του διαβόλου, το δεύτερο η νίκη του Χριστού κατά του θανάτου και το τρίτο η δυνατότητα του ανθρώπου να αναστηθεί και ο ίδιος. Με την Ανάσταση του Χριστού αποδεικνύεται η θεότητά Του, αφού ούτε ο θάνατος, ούτε ο τάφος μπορεί να Τον περιορίσει, αλλά ταυτόχρονα φαίνεται και η δυνατότητα που έχει ο άνθρωπος να σπάσει τον φραγμό του θανάτου. Να το πω με ένα απλό παράδειγμα. Εάν ο θάνατος είναι μια επιφάνεια, μια οθόνη αδιαπέραστη και σκοτεινή, αυτό που η Ανάσταση του Χριστού κάνει είναι ότι δίνει σε αυτή την επιφάνεια διαφάνεια και διαπερατότητα, που σημαίνει ότι μπορείς να δεις πίσω και μετά από τον θάνατο και επιπλέον να περάσεις και ο ίδιος μέσα από τον θάνατο στην όντως ζωή, στην αιωνιότητα. Θα μπορούσε να υπήρχε ζωή αιώνια χωρίς να είχε νικηθεί ο θάνατος, να μην υπήρχε ο θάνατος. Εφόσον όμως υπάρχει, η Ανάσταση σημαίνει συντριβή του θανάτου.
Σεβασμιώτατε, οι γιορτές ήταν παιδαγωγία, όχι μόνο ανακούφιζαν τον άνθρωπο αλλά και τον δίδασκαν. Εξακολουθούν να έχουν την ίδια δυναμική σήμερα; Σας ρωτάω διότι και αυτό το Πάσχα θα περάσει, όπως όλες οι μεγάλες γιορτές και τη χαρά θα διαδεχθεί η δύσκολη καθημερινότητα. Πώς μπορεί κανείς να παραμείνει αναστάσιμος;
Άλλο πράγμα η εορτή ως εορτασμός και άλλο η εορτή ως εκκλησιαστική πανήγυρη. Το πρώτο σημαίνει απλά ποικιλία στη ζωή μας, αλλαγή στη μονοτονία της. Η Ανάσταση είναι κάτι διαφορετικό ως εκκλησιαστικό γεγονός και κάτι άλλο ως εορταστική πανήγυρη. Ακόμη και από θρησκευτικής πλευράς υπάρχει ένα έντονο σκηνικό με ποικίλες ακολουθίες, τύπους, συμβολισμούς, με τον Σταυρό, με τον Επιτάφιο, με όλες αυτές τις εναλλαγές και βεβαίως με τα έθιμα, τα κόκκινα αυγά, τις λαμπάδες, τα αρνιά, τη σχέση με την άνοιξη και τα λοιπά. Όμορφα έθιμα. Όλο όμως αυτό παραπέμπει σε μια γιορτή χαράς, γιορτή αγάπης, γιορτή εξωτερικών σχημάτων, ανθρώπινων σχέσεων. Η Εκκλησία δεν γιορτάζει την Ανάσταση. Γιορτάζει την Ανάσταση του Χριστού, το οποίο σημαίνει τρία πράγματα: το πρώτο είναι η συντριβή της δυνάμεως του διαβόλου, το δεύτερο η νίκη του Χριστού κατά του θανάτου και το τρίτο η δυνατότητα του ανθρώπου να αναστηθεί και ο ίδιος. Με την Ανάσταση του Χριστού αποδεικνύεται η θεότητά Του, αφού ούτε ο θάνατος, ούτε ο τάφος μπορεί να Τον περιορίσει, αλλά ταυτόχρονα φαίνεται και η δυνατότητα που έχει ο άνθρωπος να σπάσει τον φραγμό του θανάτου. Να το πω με ένα απλό παράδειγμα. Εάν ο θάνατος είναι μια επιφάνεια, μια οθόνη αδιαπέραστη και σκοτεινή, αυτό που η Ανάσταση του Χριστού κάνει είναι ότι δίνει σε αυτή την επιφάνεια διαφάνεια και διαπερατότητα, που σημαίνει ότι μπορείς να δεις πίσω και μετά από τον θάνατο και επιπλέον να περάσεις και ο ίδιος μέσα από τον θάνατο στην όντως ζωή, στην αιωνιότητα. Θα μπορούσε να υπήρχε ζωή αιώνια χωρίς να είχε νικηθεί ο θάνατος, να μην υπήρχε ο θάνατος. Εφόσον όμως υπάρχει, η Ανάσταση σημαίνει συντριβή του θανάτου.
Η μεγαλύτερη ζημιά που μπορεί κανείς να πάθει είναι να του γκρεμίσουνε την πίστη και γίνεται αυτό συστηματικά.
Τι ίσχυε με την αντίληψη του θανάτου σύμφωνα με την εβραϊκή θρησκεία
και σε σχέση με την αρχαία ελληνική σκέψη;
Οι Εβραίοι καταρχάς δεν καταλάβαιναν τον Εσταυρωμένο, γι΄ αυτό και ο απόστολος Παύλος λέει ότι η ιδέα του σταυρωμένου Θεού είναι «Ἰουδαίοις μέν σκάνδαλον, Ἕλλησι δὲ μωρία». Για μεν τους Ιουδαίους που περιμένανε επίγεια βασιλεία, δόξα, λύση των προβλημάτων της καθημερινότητας και παγκόσμια κυριαρχία, ήταν σκάνδαλο· δεν ήταν δυνατό να πιστέψουν σε σταυρωμένο θεό. Αλλά και οι φιλοσοφούντες Έλληνες, δεν μπορούσαν να δεχθούν και να καταλάβουν την ανάσταση του Χριστού, δεν χωρούσε στη λογική τους. Γι΄ αυτό και όταν ήρθε ο Παύλος στην Αθήνα και στον Άρειο Πάγο, μόλις τους ανέφερε για ανάσταση νεκρών του είπαν «ἀκουσομέθά σου καὶ πάλιν» και έφυγαν. Περιφρόνησαν το πιο επαναστατικό κήρυγμα.
Υπό αυτήν λοιπόν την έννοια, Εβραίοι και Έλληνες είμαστε και εμείς. Έτσι σκεπτόμαστε. Οι περισσότεροι άνθρωποι της Εκκλησίας προσευχόμαστε ή ζούμε εκκλησιαστικά για να πάνε τα πράγματα καλά στη ζωή μας. Στην ουσία καλύπτουμε ανασφάλειες και δημιουργούμε επίγεια εικόνα του Θεού μέσα μας.Όμως δεν είναι έτσι. Στην Εκκλησία ερχόμαστε για σωτηρία. Ο Χριστός είναι Σωτήρας, δηλαδή είναι Αυτός που δίνει αιώνια ζωή στην ψυχή, άσχετα εάν θα κακοπεράσουμε ή θα καλοπεράσουμε εδώ. Δεν πιστεύουμε στον Θεό για να βολευτεί η καθημερινότητα μας, πιστεύουμε για να φωτιστεί η αιωνιότητά μας. Με αυτή την έννοια, η Ανάσταση φωτίζει την αιωνιότητα. Δεν είναι σκοτάδι ο θάνατος, δεν είναι τέλος· είναι πέρασμα. Αυτό θα πει Πάσχα. Είναι πέρασμα από την καθημερινότητα στην αιωνιότητα, από την υλικότητα στην αφθαρσία, από τον κόσμο της πτώσεως στον κόσμο του Θεού, στη Βασιλεία του Θεού.
Φτάνει κάποιος να το πιστεύει αυτό
Γι΄ αυτό είναι αναγκαία η πίστη, μάλιστα στην εποχή μας που επιδιώκεται το ξερίζωμά της. Η μεγαλύτερη ζημιά που μπορεί κανείς να πάθει είναι να του γκρεμίσουνε την πίστη και γίνεται αυτό συστηματικά. Να πω ένα παράδειγμα: προ ημερών υπήρξε ένα δημοσίευμα σε μεγάλης κυκλοφορίας εφημερίδα, το οποίο έδινε οδηγίες πώς να βοηθήσουμε τα παιδιά να ζήσουν όμορφα το Πάσχα ως ελληνικό έθιμο. Ταυτόχρονα όμως υπεδείκνυε να προσέξουν οι γονείς να μην τραυματιστεί η ψυχούλα τους όταν θα αντικρύσουν τη σταύρωση ή τον Επιτάφιο. Συμβούλευε να μιλήσουμε για τα λουλούδια και όχι για τον νεκρό. Όλα αυτά σε μια εποχή που τα παιδιά έχουν δεχτεί τόση οπτική και εμπειρική βία μέσα από τα παιχνίδια τους, από το διαδίκτυο, τις εικόνες και παραστάσεις τους. Ο σταυρός είναι νίκη, είναι δύναμη, είναι χαρά. Γιατί προβάλλεται πάντα στο φως της Αναστάσεως. Αυτό κάνει η Εκκλησία. Την ώρα που βγάζει τον εσταυρωμένο, την Μεγάλη Πέμπτη, το πρώτο τροπάριο που ψάλλει είναι: «ὁ σταυρός Σου, Κύριε, ζωή καὶ ἀνάστασις ὑπάρχει τῷ λαῷ Σου». Ο σταυρός αποτελεί προϋπόθεση της αναστάσεως. Αυτό το υπέροχο πράγμα έρχεται το σύστημα να το συμπιέσει. Να προσεγγίσει την ανάσταση χωρίς πίστη, χωρίς Θεό, να την καταντήσει έθιμο. Σε αυτό αμύνεται η Εκκλησία και πρέπει να αμύνεται. Κι εγώ αμύνομαι.
και σε σχέση με την αρχαία ελληνική σκέψη;
Οι Εβραίοι καταρχάς δεν καταλάβαιναν τον Εσταυρωμένο, γι΄ αυτό και ο απόστολος Παύλος λέει ότι η ιδέα του σταυρωμένου Θεού είναι «Ἰουδαίοις μέν σκάνδαλον, Ἕλλησι δὲ μωρία». Για μεν τους Ιουδαίους που περιμένανε επίγεια βασιλεία, δόξα, λύση των προβλημάτων της καθημερινότητας και παγκόσμια κυριαρχία, ήταν σκάνδαλο· δεν ήταν δυνατό να πιστέψουν σε σταυρωμένο θεό. Αλλά και οι φιλοσοφούντες Έλληνες, δεν μπορούσαν να δεχθούν και να καταλάβουν την ανάσταση του Χριστού, δεν χωρούσε στη λογική τους. Γι΄ αυτό και όταν ήρθε ο Παύλος στην Αθήνα και στον Άρειο Πάγο, μόλις τους ανέφερε για ανάσταση νεκρών του είπαν «ἀκουσομέθά σου καὶ πάλιν» και έφυγαν. Περιφρόνησαν το πιο επαναστατικό κήρυγμα.
Υπό αυτήν λοιπόν την έννοια, Εβραίοι και Έλληνες είμαστε και εμείς. Έτσι σκεπτόμαστε. Οι περισσότεροι άνθρωποι της Εκκλησίας προσευχόμαστε ή ζούμε εκκλησιαστικά για να πάνε τα πράγματα καλά στη ζωή μας. Στην ουσία καλύπτουμε ανασφάλειες και δημιουργούμε επίγεια εικόνα του Θεού μέσα μας.Όμως δεν είναι έτσι. Στην Εκκλησία ερχόμαστε για σωτηρία. Ο Χριστός είναι Σωτήρας, δηλαδή είναι Αυτός που δίνει αιώνια ζωή στην ψυχή, άσχετα εάν θα κακοπεράσουμε ή θα καλοπεράσουμε εδώ. Δεν πιστεύουμε στον Θεό για να βολευτεί η καθημερινότητα μας, πιστεύουμε για να φωτιστεί η αιωνιότητά μας. Με αυτή την έννοια, η Ανάσταση φωτίζει την αιωνιότητα. Δεν είναι σκοτάδι ο θάνατος, δεν είναι τέλος· είναι πέρασμα. Αυτό θα πει Πάσχα. Είναι πέρασμα από την καθημερινότητα στην αιωνιότητα, από την υλικότητα στην αφθαρσία, από τον κόσμο της πτώσεως στον κόσμο του Θεού, στη Βασιλεία του Θεού.
Φτάνει κάποιος να το πιστεύει αυτό
Γι΄ αυτό είναι αναγκαία η πίστη, μάλιστα στην εποχή μας που επιδιώκεται το ξερίζωμά της. Η μεγαλύτερη ζημιά που μπορεί κανείς να πάθει είναι να του γκρεμίσουνε την πίστη και γίνεται αυτό συστηματικά. Να πω ένα παράδειγμα: προ ημερών υπήρξε ένα δημοσίευμα σε μεγάλης κυκλοφορίας εφημερίδα, το οποίο έδινε οδηγίες πώς να βοηθήσουμε τα παιδιά να ζήσουν όμορφα το Πάσχα ως ελληνικό έθιμο. Ταυτόχρονα όμως υπεδείκνυε να προσέξουν οι γονείς να μην τραυματιστεί η ψυχούλα τους όταν θα αντικρύσουν τη σταύρωση ή τον Επιτάφιο. Συμβούλευε να μιλήσουμε για τα λουλούδια και όχι για τον νεκρό. Όλα αυτά σε μια εποχή που τα παιδιά έχουν δεχτεί τόση οπτική και εμπειρική βία μέσα από τα παιχνίδια τους, από το διαδίκτυο, τις εικόνες και παραστάσεις τους. Ο σταυρός είναι νίκη, είναι δύναμη, είναι χαρά. Γιατί προβάλλεται πάντα στο φως της Αναστάσεως. Αυτό κάνει η Εκκλησία. Την ώρα που βγάζει τον εσταυρωμένο, την Μεγάλη Πέμπτη, το πρώτο τροπάριο που ψάλλει είναι: «ὁ σταυρός Σου, Κύριε, ζωή καὶ ἀνάστασις ὑπάρχει τῷ λαῷ Σου». Ο σταυρός αποτελεί προϋπόθεση της αναστάσεως. Αυτό το υπέροχο πράγμα έρχεται το σύστημα να το συμπιέσει. Να προσεγγίσει την ανάσταση χωρίς πίστη, χωρίς Θεό, να την καταντήσει έθιμο. Σε αυτό αμύνεται η Εκκλησία και πρέπει να αμύνεται. Κι εγώ αμύνομαι.
Άλλο είμαι δυστυχής και άλλο περνώ από δυσκολίες. Ο χριστιανός είναι ευτυχής και στις δυσκολίες του
Ο θάνατος στην εποχή μας είναι πλέον ταμπού...
Εμείς στη Μητρόπολή μας έχουμε μια πλούσια θα έλεγα εμπειρία θανάτου. Στο ίδρυμα που έχουμε δημιουργήσει, τη «Γαλιλαία»,έχουμε ζήσει 660 θανάτους. Έχουμε έναν θάνατο περίπου κάθε πέντε μέρες. Αυτό είναι μια εμπειρία θανάτου. Γι΄ αυτό και η ψυχολογική και πνευματική διαχείριση του πένθους αποτελούν βασικό στοιχείο της διακονίας μας. Σας διαβεβαιώνω ότι όπου υπάρχει σπέρμα πίστεως, και ευτυχώς υπάρχει σε πάρα πολλούς ανθρώπους, ο θάνατος είναι άλλο πράγμα από το ταμπού για το οποίο μιλάτε. Η αποστροφή του θανάτου είναι έμφυτη στον κάθε άνθρωπο. Ο Χριστός στη Γεσθημανή φαίνεται να λυγίζει, λέει ότι είναι «περίλυπη η ψυχή Του». Αυτό έχει τη θεολογική ερμηνεία του, δείχνει όμως τη φυσική συστολή στον θάνατο. Και εμένα, εάν με ρωτήσετε, μου δημιουργεί δυσκολία το να μιλάω στους άλλους για το θάνατο ή το να τον σκέπτομαι για τον εαυτό μου. Είναι μια πολύ δύσκολη εμπειρία της ανθρώπινης ψυχολογίας. Αυτό όμως που έχει σημασία είναι ότι η πίστη αυτή την εμπειρία την μεταμορφώνει. Είναι άλλο πράγμα να νιώσεις ότι ο θάνατος είναι τέλος και άλλο να πιστέψεις μέσα από την Εκκλησία ότι η μετά τον θάνατο ζωή είναι καλύτερη από αυτή τη ζωή, πολύ πιο φωτεινή, πολύ πιο αληθινή…
Τι είναι αυτό που σας δίνει την βεβαιότητα ότι η αναζήτηση του Θεού είναι έμφυτη ανάγκη και όχι άμυνα ενάντια στο φόβο του αγνώστου και του θανάτου; Εάν αυτή η πίστη για τη μεταθανάτια ζωή είναι μηχανισμός άρνησης –άμυνας;
Μπορεί να είναι, αλλά μπορεί και να μην είναι. Αλλά και ψυχολογικό δημιούργημα να είναι, βοηθάει. Ο αλγόριθμος δουλεύει ούτως ή άλλως. Φανταστείτε όμως να είναι κάτι γνήσιο και αυθεντικό η πίστη. Είναι πολύ δυνατό στοιχείο στον άνθρωπο, πιο δυνατό από την κατανόηση, πιο δυνατό από την αίσθηση. Εμείς λειτουργούμε με τη λογική και με την αίσθηση. Είναι σαν να έχουμε δύο μόνο διαστάσεις. Είμαστε επίπεδοι. Υπάρχει όμως μια Τρίτη διάσταση που, όπως λέμε στη Φυσική είναι παγωμένη. Είναι η διάσταση της πίστης. Αν αυτή ξεπαγώσει, σου δίνει άλλη υπόσταση, σε ανεβάζει, σε κάνει τρισδιάστατο! Σου δίνει όγκο, χώρο, δύναμη, ορατότητα, ορίζοντα και διαρκώς σου επιβεβαιώνεται. Αυτό είναι μεγάλο πράγμα! Πίστη σημαίνει ότι εμπιστεύομαι χωρίς να δω, χωρίς να πιάσω. Όντως «μακάριοι οἱ μή ἰδόντες καὶ πιστεύσαντες». Γιατί αυτοί που πιστεύουν τελικά βλέπουν…
Αυτά όλα δεν είναι κολπάκια του Χριστού και του Ευαγγελίου. Είναι εμπειρίες. Και εγώ αυτό έκανα στη ζωή μου, έκανα άλματα, όλα στο κενό, με μια εσωτερική πεποίθηση και κάποια αμφιβολία. Τώρα όμως που ζω την εμπειρία της επιβεβαίωσης της πίστης δεν με κουνάει κανένας. Αυτό είναι η πίστη, «ἐλπιζομένων ὑπόστασις, πραγμάτων ἔλεγχος οὐ βλεπομένων». Υπό αυτή λοιπόν την έννοια, η πίστη δεν είναι ψυχολογικό τέχνασμα. Και όποιος την έχει δεν πρέπει να τη χάσει. Και όποιος δεν την έχει πρέπει να την ψάξει. Δεν υπάρχει άλλος τρόπος να αντιμετωπίζεις τον θάνατο. Να λες ότι είσαι δυνατός; Αφού δεν είσαι. Να επιμένεις ότι ο θάνατος είναι επιστροφή στην ανυπαρξία; Τότε τί αξία έχει η ζωή; Είναι πολύ παράλογη η αθεΐα.
Η πίστη υπάρχει παντού, ακόμη και στον επιστημονικό τομέα. Το ότι δεχόμαστε τα επιτεύγματα των επιστημόνων πίστη δεν είναι; δεν το κάναμε το πείραμα εμείς. Απλά, πιστεύουμε ότι αυτοί που το έκαναν λένε την αλήθεια και τους εμπιστευόμαστε. Έτσι και στην Εκκλησία ζούμε με την εμπειρία των αγίων μας, η οποία μετά μπορεί να γίνει και δική μας. Εγώ, όταν διαβάζω τον απόστολο Παύλο με μαγεύει! Αυτός λοιπόν δεν είδε την Ανάσταση του Χριστού, αλλά μιλάει για την εμπειρία της Αναστάσεως με τέτοια δύναμη, ώστε να την διαδώσει σε όλο τον κόσμο και με τέτοια βεβαιότητα, ώστε να δώσει και τη ζωή του. Δεν μπορούμε να μιλήσουμε για παραλήρημα. αυτά μπορεί να τα υποστηρίζει κάποιος που δεν ξέρει τι γράφει και ποιος είναι ο Παύλος. Να σας πω και κάτι άλλο, όταν ζεις δίπλα σε έναν Άγιο Παΐσιο, ή όταν διαβάζεις κείμενα αγίων, σου κλέβουν την εμπιστοσύνη, είσαι σίγουρος ότι αυτοί έχουν εμπειρία και έτσι μιλάνε. Ζηλεύω και τότε πιστεύω, δοκιμάζω και προσδοκώ κάτι και αυτό το κάτι μου επιβεβαιώνεται. Δοξάζω τον Θεό και προχωρώ. Αυτὸ είναι το δρομολόγιο της πίστεως.
Εμείς στη Μητρόπολή μας έχουμε μια πλούσια θα έλεγα εμπειρία θανάτου. Στο ίδρυμα που έχουμε δημιουργήσει, τη «Γαλιλαία»,έχουμε ζήσει 660 θανάτους. Έχουμε έναν θάνατο περίπου κάθε πέντε μέρες. Αυτό είναι μια εμπειρία θανάτου. Γι΄ αυτό και η ψυχολογική και πνευματική διαχείριση του πένθους αποτελούν βασικό στοιχείο της διακονίας μας. Σας διαβεβαιώνω ότι όπου υπάρχει σπέρμα πίστεως, και ευτυχώς υπάρχει σε πάρα πολλούς ανθρώπους, ο θάνατος είναι άλλο πράγμα από το ταμπού για το οποίο μιλάτε. Η αποστροφή του θανάτου είναι έμφυτη στον κάθε άνθρωπο. Ο Χριστός στη Γεσθημανή φαίνεται να λυγίζει, λέει ότι είναι «περίλυπη η ψυχή Του». Αυτό έχει τη θεολογική ερμηνεία του, δείχνει όμως τη φυσική συστολή στον θάνατο. Και εμένα, εάν με ρωτήσετε, μου δημιουργεί δυσκολία το να μιλάω στους άλλους για το θάνατο ή το να τον σκέπτομαι για τον εαυτό μου. Είναι μια πολύ δύσκολη εμπειρία της ανθρώπινης ψυχολογίας. Αυτό όμως που έχει σημασία είναι ότι η πίστη αυτή την εμπειρία την μεταμορφώνει. Είναι άλλο πράγμα να νιώσεις ότι ο θάνατος είναι τέλος και άλλο να πιστέψεις μέσα από την Εκκλησία ότι η μετά τον θάνατο ζωή είναι καλύτερη από αυτή τη ζωή, πολύ πιο φωτεινή, πολύ πιο αληθινή…
Τι είναι αυτό που σας δίνει την βεβαιότητα ότι η αναζήτηση του Θεού είναι έμφυτη ανάγκη και όχι άμυνα ενάντια στο φόβο του αγνώστου και του θανάτου; Εάν αυτή η πίστη για τη μεταθανάτια ζωή είναι μηχανισμός άρνησης –άμυνας;
Μπορεί να είναι, αλλά μπορεί και να μην είναι. Αλλά και ψυχολογικό δημιούργημα να είναι, βοηθάει. Ο αλγόριθμος δουλεύει ούτως ή άλλως. Φανταστείτε όμως να είναι κάτι γνήσιο και αυθεντικό η πίστη. Είναι πολύ δυνατό στοιχείο στον άνθρωπο, πιο δυνατό από την κατανόηση, πιο δυνατό από την αίσθηση. Εμείς λειτουργούμε με τη λογική και με την αίσθηση. Είναι σαν να έχουμε δύο μόνο διαστάσεις. Είμαστε επίπεδοι. Υπάρχει όμως μια Τρίτη διάσταση που, όπως λέμε στη Φυσική είναι παγωμένη. Είναι η διάσταση της πίστης. Αν αυτή ξεπαγώσει, σου δίνει άλλη υπόσταση, σε ανεβάζει, σε κάνει τρισδιάστατο! Σου δίνει όγκο, χώρο, δύναμη, ορατότητα, ορίζοντα και διαρκώς σου επιβεβαιώνεται. Αυτό είναι μεγάλο πράγμα! Πίστη σημαίνει ότι εμπιστεύομαι χωρίς να δω, χωρίς να πιάσω. Όντως «μακάριοι οἱ μή ἰδόντες καὶ πιστεύσαντες». Γιατί αυτοί που πιστεύουν τελικά βλέπουν…
Αυτά όλα δεν είναι κολπάκια του Χριστού και του Ευαγγελίου. Είναι εμπειρίες. Και εγώ αυτό έκανα στη ζωή μου, έκανα άλματα, όλα στο κενό, με μια εσωτερική πεποίθηση και κάποια αμφιβολία. Τώρα όμως που ζω την εμπειρία της επιβεβαίωσης της πίστης δεν με κουνάει κανένας. Αυτό είναι η πίστη, «ἐλπιζομένων ὑπόστασις, πραγμάτων ἔλεγχος οὐ βλεπομένων». Υπό αυτή λοιπόν την έννοια, η πίστη δεν είναι ψυχολογικό τέχνασμα. Και όποιος την έχει δεν πρέπει να τη χάσει. Και όποιος δεν την έχει πρέπει να την ψάξει. Δεν υπάρχει άλλος τρόπος να αντιμετωπίζεις τον θάνατο. Να λες ότι είσαι δυνατός; Αφού δεν είσαι. Να επιμένεις ότι ο θάνατος είναι επιστροφή στην ανυπαρξία; Τότε τί αξία έχει η ζωή; Είναι πολύ παράλογη η αθεΐα.
Η πίστη υπάρχει παντού, ακόμη και στον επιστημονικό τομέα. Το ότι δεχόμαστε τα επιτεύγματα των επιστημόνων πίστη δεν είναι; δεν το κάναμε το πείραμα εμείς. Απλά, πιστεύουμε ότι αυτοί που το έκαναν λένε την αλήθεια και τους εμπιστευόμαστε. Έτσι και στην Εκκλησία ζούμε με την εμπειρία των αγίων μας, η οποία μετά μπορεί να γίνει και δική μας. Εγώ, όταν διαβάζω τον απόστολο Παύλο με μαγεύει! Αυτός λοιπόν δεν είδε την Ανάσταση του Χριστού, αλλά μιλάει για την εμπειρία της Αναστάσεως με τέτοια δύναμη, ώστε να την διαδώσει σε όλο τον κόσμο και με τέτοια βεβαιότητα, ώστε να δώσει και τη ζωή του. Δεν μπορούμε να μιλήσουμε για παραλήρημα. αυτά μπορεί να τα υποστηρίζει κάποιος που δεν ξέρει τι γράφει και ποιος είναι ο Παύλος. Να σας πω και κάτι άλλο, όταν ζεις δίπλα σε έναν Άγιο Παΐσιο, ή όταν διαβάζεις κείμενα αγίων, σου κλέβουν την εμπιστοσύνη, είσαι σίγουρος ότι αυτοί έχουν εμπειρία και έτσι μιλάνε. Ζηλεύω και τότε πιστεύω, δοκιμάζω και προσδοκώ κάτι και αυτό το κάτι μου επιβεβαιώνεται. Δοξάζω τον Θεό και προχωρώ. Αυτὸ είναι το δρομολόγιο της πίστεως.
Εάν θέλεις να καλοπεράσεις, κάθισε καλύτερα εκεί που είσαι. Εάν όμως θέλεις να γίνεις τρισδιάστατος, να αποκτήσεις όγκο και χώρο, θέα και ζωή, «ἔρχου και ἴδε»
Είπατε
πριν “σιγά την ποιότητα της ζωής που έχουμε. Εάν ο Χριστός είναι Ζωή,
υπάρχει μια αντίφαση. Όσοι ήταν δίπλα του είχαν βίαιο θάνατο...
Μισό λεπτό, άλλο μαρτύρησαν και άλλο είχαν βίαιο θάνατο. Δεν πέθαναν από ατύχημα, ούτε από λάθη τους, ούτε πάλι ήταν θύματα. Αυτοί αντήλλαξαν την επίγεια και βιολογική ζωή τους με την αιώνια για τον Χριστό. Πράγματι όλοι όσοι ήταν δίπλα στο Χριστό μαρτύρησαν, πλην του ευαγγελιστού Ιωάννου. Όλοι οι απόστολοι και κανένας από τους μεγάλους πατέρες μας δεν καλοπέρασε σε αυτή τη ζωή, κανένας!
Αυτό δεν είναι λίγο απογοητευτικό και αποτρεπτικό για κάποιον που θέλει να εξερευνήσει την πίστη; Να ταυτίζεται ο χριστιανισμός με τη δυστυχία;
Όχι, όχι (έντονη αντίδραση), μισό λεπτό. Ο χριστιανισμός φυσικά και δεν ταυτίζεται με την δυστυχία. Κάθε άλλο. Άλλο είμαι δυστυχής και άλλο περνώ από δυσκολίες. Ο χριστιανός είναι ευτυχής και στις δυσκολίες του. Η εκκλησία δεν κάνει προσηλυτισμό, δεν κάνει διαφήμιση, δεν λέει «ελάτε και θα καλοπεράσετε…». Λέει ελάτε για να σωθείτε. Είναι διαφορετικό. Σώζομαι, προέρχεται από τη λέξη σώος, ακέραιος. Σώζομαι σημαίνει, βρίσκω τον εαυτό μου και στη θλίψη και στη χαρά και παντού, βρίσκω την αλήθεια μου, βρίσκω τον Θεό. Εάν θέλεις να καλοπεράσεις, κάθισε καλύτερα εκεί που είσαι. Εάν όμως θέλεις να γίνεις τρισδιάστατος, να αποκτήσεις όγκο και χώρο, θέα και ζωή, «ἔρχου και ἴδε», ετοιμάσου για άλλου είδους γεύσεις. Αυτό επαγγέλλεται η Εκκλησία. Δεν επαγγέλλεται καλοπέραση σε κανέναν. Ο Λόγος του Θεού, το μήνυμα του Χριστού, των αποστόλων και των αγίων επαγγέλλεται θέα Θεού. Αντί να φύγεις από αυτόν τον κόσμο βλέποντας μόνο τα αισθητά και κατανοώντας μόνο τα λογικά, κάνε και ένα βήμα μήπως και δεις λίγο από το πρόσωπο του Θεού. Είναι κρίμα να χάσεις την ευκαιρία.
Μισό λεπτό, άλλο μαρτύρησαν και άλλο είχαν βίαιο θάνατο. Δεν πέθαναν από ατύχημα, ούτε από λάθη τους, ούτε πάλι ήταν θύματα. Αυτοί αντήλλαξαν την επίγεια και βιολογική ζωή τους με την αιώνια για τον Χριστό. Πράγματι όλοι όσοι ήταν δίπλα στο Χριστό μαρτύρησαν, πλην του ευαγγελιστού Ιωάννου. Όλοι οι απόστολοι και κανένας από τους μεγάλους πατέρες μας δεν καλοπέρασε σε αυτή τη ζωή, κανένας!
Αυτό δεν είναι λίγο απογοητευτικό και αποτρεπτικό για κάποιον που θέλει να εξερευνήσει την πίστη; Να ταυτίζεται ο χριστιανισμός με τη δυστυχία;
Όχι, όχι (έντονη αντίδραση), μισό λεπτό. Ο χριστιανισμός φυσικά και δεν ταυτίζεται με την δυστυχία. Κάθε άλλο. Άλλο είμαι δυστυχής και άλλο περνώ από δυσκολίες. Ο χριστιανός είναι ευτυχής και στις δυσκολίες του. Η εκκλησία δεν κάνει προσηλυτισμό, δεν κάνει διαφήμιση, δεν λέει «ελάτε και θα καλοπεράσετε…». Λέει ελάτε για να σωθείτε. Είναι διαφορετικό. Σώζομαι, προέρχεται από τη λέξη σώος, ακέραιος. Σώζομαι σημαίνει, βρίσκω τον εαυτό μου και στη θλίψη και στη χαρά και παντού, βρίσκω την αλήθεια μου, βρίσκω τον Θεό. Εάν θέλεις να καλοπεράσεις, κάθισε καλύτερα εκεί που είσαι. Εάν όμως θέλεις να γίνεις τρισδιάστατος, να αποκτήσεις όγκο και χώρο, θέα και ζωή, «ἔρχου και ἴδε», ετοιμάσου για άλλου είδους γεύσεις. Αυτό επαγγέλλεται η Εκκλησία. Δεν επαγγέλλεται καλοπέραση σε κανέναν. Ο Λόγος του Θεού, το μήνυμα του Χριστού, των αποστόλων και των αγίων επαγγέλλεται θέα Θεού. Αντί να φύγεις από αυτόν τον κόσμο βλέποντας μόνο τα αισθητά και κατανοώντας μόνο τα λογικά, κάνε και ένα βήμα μήπως και δεις λίγο από το πρόσωπο του Θεού. Είναι κρίμα να χάσεις την ευκαιρία.
Και για
τον Σταυρό θέλω να σας ρωτήσω το ίδιο. Ο Σταυρός, όπως συχνά το ακούμε
προκαλεί μια αρνητική αίσθηση. Ο καθένας κουβαλάει τον σταυρό του. Ο
χριστιανός πρέπει να κουβαλήσει τον σταυρό του. Ο σταυρός ως προϋπόθεση
να είσαι χριστιανός, ο σταυρός ως αντίθετο της χαράς της ζωής, της εδώ
ζωής
Ο Σταυρός είναι η πηγή της σωτηρίας, είναι η εγγύηση της Ανάστασης. Χωρίς Σταυρό δεν υπάρχει Ανάσταση και Ανάσταση σημαίνει ανακαίνιση ζωής. Ο θάνατος του Χριστού οδηγεί σε ανάσταση ζωής. Αυτή είναι η εμπειρία της Εκκλησίας μέσα στην ιστορία. Γι΄ αυτό κάνουμε το σημείο του σταυρού, γι΄ αυτό φοράμε σταυρό. Δεν είναι δεισιδαιμονία, είναι εμπειρία. Και φυσικά δεν σημαίνει ότι δεν θα βρεθείς σε κίνδυνο ή δεν θα αρρωστήσεις, αλλά ό,τι και αν σου συμβεί είναι παρών ο Θεός, είσαι κάτω από το βλέμμα του, αυτό σου αρκεί.
Δείτε πώς ο ίδιος ο Χριστός αποκαλύπτει το δικό του πάθος στους μαθητές. Καταρχάς δεν τους μιλάει μόνο για ανάσταση και για νίκη και θρίαμβο, αλλά τους μιλάει για πάθος, μαστιγώσεις και σταυρό, για τον δικό του θάνατο. Δεν τους προτρέπει να τον γνωρίσουν μόνον στη μεταμόρφωση, αλλά να αναγνωρίσουν τη θεότητά του όταν Τον αντικρύσουν στον σταυρό. Ούτε τους υπόσχεται επίγεια καλοπέραση. Αντίθετα, τους λέει ότι «εἰ ἐμὲ ἐδίωξαν καὶ ὑμᾶς διώξουσι» και ότι όποιος θέλει να τον ακολουθήσει πρέπει να απαρνηθεί τον εγωκεντρικό εαυτό του και να σηκώσει τον σταυρό του. Μιλάει για διωγμούς και πειρασμούς, για «στενή πύλη καί τεθλιμμένη ὁδό». Όταν ο Πέτρος ομολογεί τη θεότητά του Χριστού, του λέει ότι αυτό είναι αποκάλυψη του Θεού μέσα του· όταν όμως αρνείται τη σταύρωσή του, τον επιτιμά λέγοντας πως αυτό αποτελεί φωνή του διαβόλου μέσα του.
Ο Σταυρός είναι η πηγή της σωτηρίας, είναι η εγγύηση της Ανάστασης. Χωρίς Σταυρό δεν υπάρχει Ανάσταση και Ανάσταση σημαίνει ανακαίνιση ζωής. Ο θάνατος του Χριστού οδηγεί σε ανάσταση ζωής. Αυτή είναι η εμπειρία της Εκκλησίας μέσα στην ιστορία. Γι΄ αυτό κάνουμε το σημείο του σταυρού, γι΄ αυτό φοράμε σταυρό. Δεν είναι δεισιδαιμονία, είναι εμπειρία. Και φυσικά δεν σημαίνει ότι δεν θα βρεθείς σε κίνδυνο ή δεν θα αρρωστήσεις, αλλά ό,τι και αν σου συμβεί είναι παρών ο Θεός, είσαι κάτω από το βλέμμα του, αυτό σου αρκεί.
Δείτε πώς ο ίδιος ο Χριστός αποκαλύπτει το δικό του πάθος στους μαθητές. Καταρχάς δεν τους μιλάει μόνο για ανάσταση και για νίκη και θρίαμβο, αλλά τους μιλάει για πάθος, μαστιγώσεις και σταυρό, για τον δικό του θάνατο. Δεν τους προτρέπει να τον γνωρίσουν μόνον στη μεταμόρφωση, αλλά να αναγνωρίσουν τη θεότητά του όταν Τον αντικρύσουν στον σταυρό. Ούτε τους υπόσχεται επίγεια καλοπέραση. Αντίθετα, τους λέει ότι «εἰ ἐμὲ ἐδίωξαν καὶ ὑμᾶς διώξουσι» και ότι όποιος θέλει να τον ακολουθήσει πρέπει να απαρνηθεί τον εγωκεντρικό εαυτό του και να σηκώσει τον σταυρό του. Μιλάει για διωγμούς και πειρασμούς, για «στενή πύλη καί τεθλιμμένη ὁδό». Όταν ο Πέτρος ομολογεί τη θεότητά του Χριστού, του λέει ότι αυτό είναι αποκάλυψη του Θεού μέσα του· όταν όμως αρνείται τη σταύρωσή του, τον επιτιμά λέγοντας πως αυτό αποτελεί φωνή του διαβόλου μέσα του.
Eίναι πρόβλημα ο εαυτός μας, δεν είναι το πρόβλημα ο άλλος.. Όταν το καταλάβει κάποιος αυτό το πράγμα, τότε πρέπει να διασπάσει το άτομό του, πρέπει να ξεφύγει από το βαρυτικό πεδίο του εγώ για να αποκτήσει ταχύτητα διαφυγής.
Αυτό σημαίνει ότι πρέπει να καταλάβουμε πως η πορεία μας πρέπει να έχει θυσία.
Όπως ο Χριστός προσφέρεται «κλώμενος», κομματιασμένος και
«εκχυνόμενος», ματωμένος, έτσι και εμείς πρέπει να κάνουμε καθώς
αντιμετωπίζουμε τους πειρασμούς μας, τις δοκιμασίες μας, τις απρόβλεπτες
δυσκολίες, τις ασθένειες, τους θανάτους, τα αδιέξοδα, τις καταστροφές,
τις διαταραγμένες σχέσεις μας, τον εαυτό μας, γιατί αυτός είναι ο
μεγαλύτερος σταυρός. Όλα τα σηκώνουμε με πνεύμα θυσίας, όχι με πνεύμα καλοπέρασης.
Έτσι λοιπόν δεν προσεγγίζουμε τον Θεό για να μας έρθουν όλα βολικά,
αλλά για να μπορούμε να αντέξουμε τον κάθε σταυρό και κυρίως τον εαυτό
μας. Και έτσι να ακολουθήσουμε τον Χριστό.
Πρέπει να το καταλάβουμε· είναι πρόβλημα ο εαυτός μας, δεν είναι το πρόβλημα ο άλλος. Αντίθετα ο συνάνθρωπός μας είναι ευκαιρία, είναι ευλογία στη ζωή μας. Ο εαυτός μας έχει μιζέρια, κουβαλάει πτώση, είναι μικροπρεπής, είναι μικρονοϊκός, είναι στενός. Όταν το καταλάβει κάποιος αυτό το πράγμα, τότε πρέπει να διασπάσει το άτομό του, πρέπει να ξεφύγει από το βαρυτικό πεδίο του εγώ για να αποκτήσει ταχύτητα διαφυγής. Στην ουσία αυτό που μας χρειάζεται είναι να πιστεύσουμε σε σταυρωμένο και αναστημένο Θεό και να αποφασίσουμε να σταυρωθούμε και εμείς μαζί του. Ελεύθερος είναι ο σταυρωμένος, ζωντανός ο αναστημένος. Ο σταυρός τελικά είναι πηγή ζωής και αίτιος χαράς και σε αυτή τη ζωή.
Έτσι είναι αυτά τα πράγματα. Δυστυχώς, δεν μας μαθαίνουν τέτοια φυσική, μας μαθαίνουν τη φυσική του εγωκεντρισμού.
Ένα από αυτά που με αγγίζουν στο ευαγγέλιο είναι το μήνυμα της συγχώρεσης και της συνύπαρξης
Ο Χριστός κάνει κάτι ακόμη παραπάνω. Μας καλεί σε κοινωνία. Όχι σε συνύπαρξη, να είμαστε μαζί, αλλά να είμαστε περιχωρούντες αμοιβαίως. Βλέπετε πλάθεται ο άνθρωπος «κατ’ εικόνα και ομοίωσιν», δηλαδή με όλα τα θεϊκά χαρακτηριστικά χαραγμένα στην ταυτότητά του, στο πνευματικό του γονιδίωμα, και με τη δυνατότητα να ομοιάσει με τον Θεό. Ο Χριστός μετά το πάθος Του μας δίνει κάτι ακόμη περισσότερο· τη δυνατότητα της κοινωνίας μαζί του, αυτό που λέγεται «μέθεξις», το να μετέχει κανείς στη θεότητα. Δεν είναι ψέμα, είναι μεγάλη αλήθεια που ορίζει την προοπτική μας ως ανθρώπων. Είναι λοιπόν μοναδική ευκαιρία που με κανέναν τρόπο δεν πρέπει να χάσουμε. Να γίνουμε μέτοχοι της θεότητος του Χριστού, να είναι και παρών στη ζωή μας, αλλά ταυτόχρονα να είναι και κοινωνούμενος από εμάς και κοινωνών μεθ′ ημών.
Εμείς, ως πιστοί, σε αυτήν τη κολυμβήθρα των εννοιών, των ερεθισμάτων, των προκλήσεων, κολυμπάμε. Στην πρόκληση της κοινωνίας με τον Θεό. Άρα συν–χωρεί,δηλαδή μας δέχεται στο χώρο του, επίσης περι-χωρεί, έρχεται και μπαίνει μέσα μας και εμείς μέσα του. Αυτό σημαίνει «ὁ τρώγων μου τὴν σάρκα καὶ πίνων μου τὸ αἷμα ἐν ἐμοί μένει, κἀγώ ἐν αὐτῷ».
Υπάρχει καλύτερο πράγμα σε αυτή τη ζωή από το να αγωνιστείς για την κοινωνία του Θεού, να έχεις δηλαδή τον Θεό μέσα σου, όπως λέει ο απόστολος Παύλος και οι ευχές στη λειτουργία των προηγιασμένων, «ἐνοικοῦντα καί ἐμπεριπατοῦντα»; Είναι μεγάλο πράγμα να είναι ο Θεός ζων και ενεργών μέσα σου και να αντιλαμβάνεσαι τις κινήσεις του. Αυτό στα αυτιά κάποιου που είναι άγευστος πίστεως και αμύητος ακούγεται σαν παραμύθι και ενδεχομένως το απορρίπτει χωρίς να δοκιμάσει. Δεν είναι κρίμα και άδικο για τον εαυτό μας; Ίσως κάποιοι να λένε: it’s too good to be true. Εμείς απαντούμε it’s too great to let it go. Έτσι είναι, εγώ δεν θα το άφηνα ποτέ!
Πρέπει να το καταλάβουμε· είναι πρόβλημα ο εαυτός μας, δεν είναι το πρόβλημα ο άλλος. Αντίθετα ο συνάνθρωπός μας είναι ευκαιρία, είναι ευλογία στη ζωή μας. Ο εαυτός μας έχει μιζέρια, κουβαλάει πτώση, είναι μικροπρεπής, είναι μικρονοϊκός, είναι στενός. Όταν το καταλάβει κάποιος αυτό το πράγμα, τότε πρέπει να διασπάσει το άτομό του, πρέπει να ξεφύγει από το βαρυτικό πεδίο του εγώ για να αποκτήσει ταχύτητα διαφυγής. Στην ουσία αυτό που μας χρειάζεται είναι να πιστεύσουμε σε σταυρωμένο και αναστημένο Θεό και να αποφασίσουμε να σταυρωθούμε και εμείς μαζί του. Ελεύθερος είναι ο σταυρωμένος, ζωντανός ο αναστημένος. Ο σταυρός τελικά είναι πηγή ζωής και αίτιος χαράς και σε αυτή τη ζωή.
Έτσι είναι αυτά τα πράγματα. Δυστυχώς, δεν μας μαθαίνουν τέτοια φυσική, μας μαθαίνουν τη φυσική του εγωκεντρισμού.
Ένα από αυτά που με αγγίζουν στο ευαγγέλιο είναι το μήνυμα της συγχώρεσης και της συνύπαρξης
Ο Χριστός κάνει κάτι ακόμη παραπάνω. Μας καλεί σε κοινωνία. Όχι σε συνύπαρξη, να είμαστε μαζί, αλλά να είμαστε περιχωρούντες αμοιβαίως. Βλέπετε πλάθεται ο άνθρωπος «κατ’ εικόνα και ομοίωσιν», δηλαδή με όλα τα θεϊκά χαρακτηριστικά χαραγμένα στην ταυτότητά του, στο πνευματικό του γονιδίωμα, και με τη δυνατότητα να ομοιάσει με τον Θεό. Ο Χριστός μετά το πάθος Του μας δίνει κάτι ακόμη περισσότερο· τη δυνατότητα της κοινωνίας μαζί του, αυτό που λέγεται «μέθεξις», το να μετέχει κανείς στη θεότητα. Δεν είναι ψέμα, είναι μεγάλη αλήθεια που ορίζει την προοπτική μας ως ανθρώπων. Είναι λοιπόν μοναδική ευκαιρία που με κανέναν τρόπο δεν πρέπει να χάσουμε. Να γίνουμε μέτοχοι της θεότητος του Χριστού, να είναι και παρών στη ζωή μας, αλλά ταυτόχρονα να είναι και κοινωνούμενος από εμάς και κοινωνών μεθ′ ημών.
Εμείς, ως πιστοί, σε αυτήν τη κολυμβήθρα των εννοιών, των ερεθισμάτων, των προκλήσεων, κολυμπάμε. Στην πρόκληση της κοινωνίας με τον Θεό. Άρα συν–χωρεί,δηλαδή μας δέχεται στο χώρο του, επίσης περι-χωρεί, έρχεται και μπαίνει μέσα μας και εμείς μέσα του. Αυτό σημαίνει «ὁ τρώγων μου τὴν σάρκα καὶ πίνων μου τὸ αἷμα ἐν ἐμοί μένει, κἀγώ ἐν αὐτῷ».
Υπάρχει καλύτερο πράγμα σε αυτή τη ζωή από το να αγωνιστείς για την κοινωνία του Θεού, να έχεις δηλαδή τον Θεό μέσα σου, όπως λέει ο απόστολος Παύλος και οι ευχές στη λειτουργία των προηγιασμένων, «ἐνοικοῦντα καί ἐμπεριπατοῦντα»; Είναι μεγάλο πράγμα να είναι ο Θεός ζων και ενεργών μέσα σου και να αντιλαμβάνεσαι τις κινήσεις του. Αυτό στα αυτιά κάποιου που είναι άγευστος πίστεως και αμύητος ακούγεται σαν παραμύθι και ενδεχομένως το απορρίπτει χωρίς να δοκιμάσει. Δεν είναι κρίμα και άδικο για τον εαυτό μας; Ίσως κάποιοι να λένε: it’s too good to be true. Εμείς απαντούμε it’s too great to let it go. Έτσι είναι, εγώ δεν θα το άφηνα ποτέ!
...επιδίωξή μας μέσα στην Εκκλησία είναι η ετεροποίησή μας...
Μια
διευκρίνιση παρακαλώ. Μετά την Ανάσταση υπάρχουν στιγμές που οι μαθητές
του Χριστού δεν τον αναγνωρίζουν. Το πρόσωπο του είναι διαφορετικό. Τι
μπορεί να σημαίνει αυτό;
Ο Χριστός, δεν είναι δύναμις, δεν είναι ενέργεια, έχει δύναμη, έχει ενέργεια, υπάρχει η χάρις του Θεού, αλλά είναι πρόσωπο, έχει βούληση. Υπάρχει μια πάρα πολλή ωραία λέξη στα ευαγγέλια, η λέξη «έτερος». Υπάρχει τρεις φορές.Η μια φορά είναι στην Μεταμόρφωση, λέει «τὸ πρόσωπον αὐτοῦ ἐγένετο ἕτερον», δηλαδή αλλιώτικο. Η δεύτερη είναι στο κατά Μάρκον Ευαγγέλιον όπου ο Χριστός εμφανίζεται σε δύο μαθητές κάπως διαφορετικός, «δυσίν ἐξ αὐτῶν περιπατοῦσιν ἐφανερώθη ἐν ἑτέρᾳ μορφῇ πορευομένοις εἰς ἀγρόν». Η τρίτη είναι στην Πεντηκοστή, όπως αναφέρεται στις Πράξεις των Αποστόλων ότι οι Απόστολοι «ἤρξαντο λαλεῖν ἑτέραις γλώσσαις». «Έτερος» σημαίνει άλλου είδους, ασυνήθιστος, όχι απλά διαφορετικός, αλλά άλλη κατηγορία. Δεν ξέρω γιατί συμβαίνει αυτό, αλλά όλα αυτά παραπέμπουν σε έναν κόσμο με ετερότητα, σε έναν «ἄλλον» κόσμο, δηλαδή άλλου είδους από τον αισθητό και λογικό. Γι΄ αυτό και επιδίωξή μας μέσα στην Εκκλησία είναι η ετεροποίησή μας, δηλαδή η μετοχή μας στον κόσμο της βασιλείας του Θεού. Θέλουμε νοερά να φύγουμε από τον αισθητό κόσμο, όχι να τον εγκαταλείψουμε, όχι να τον απορρίψουμε, ούτε όμως και να φυλακισθούμε σ’ αυτόν, αλλά τουλάχιστον να πάρουμε γεύσεις και από τον άλλο κόσμο, τον κόσμο της ετερότητος, τον «ξένον» κόσμο.
Άλλη ωραία λέξη, «ξένος». Αυτό σημαίνει ξένον άκουσμα, ξένον θέαμα, που ψάλλουμε κατά την Πεντηκοστή. Έτσι είναι η Εκκλησία, σε παίρνει από τον υλικό και φθαρτό κόσμο και σε εισάγει στη σφαίρα της θεϊκής αλήθειας και πραγματικότητος. Στην Ανάσταση λοιπόν, εμφανίζεται ο Κύριος «ἐν ἑτέρᾳ μορφῇ», θέλοντας να πει στους μαθητές του ότι πλέον δεν είναι ο διδάσκαλος, ούτε ο χαρισματικός προφήτης που έκανε θαύματα, ούτε ο «υἱός τοῦ ἀνθρώπου», όπως τον καταλάβαιναν, αλλά ο «Υἱὸς τοῦ Θεοῦ», όπως αυθόρμητα τον ομολόγησαν. Πλέον η θεότητά του δεν ήταν κρυμμένη αλλά γινόταν πιο εμφανής. Ακτίνες αυτής της θεότητος εμφανίσθηκαν και στη Μεταμόρφωση και μετά την Ανάσταση στο πρόσωπο του Χριστού, αλλά και στην Πεντηκοστή με την ετερότητα των χαρισμάτων του Αγίου Πνεύματος.
ΣΥΝΕΧΙΖΕΤΑΙ.....
Ο Χριστός, δεν είναι δύναμις, δεν είναι ενέργεια, έχει δύναμη, έχει ενέργεια, υπάρχει η χάρις του Θεού, αλλά είναι πρόσωπο, έχει βούληση. Υπάρχει μια πάρα πολλή ωραία λέξη στα ευαγγέλια, η λέξη «έτερος». Υπάρχει τρεις φορές.Η μια φορά είναι στην Μεταμόρφωση, λέει «τὸ πρόσωπον αὐτοῦ ἐγένετο ἕτερον», δηλαδή αλλιώτικο. Η δεύτερη είναι στο κατά Μάρκον Ευαγγέλιον όπου ο Χριστός εμφανίζεται σε δύο μαθητές κάπως διαφορετικός, «δυσίν ἐξ αὐτῶν περιπατοῦσιν ἐφανερώθη ἐν ἑτέρᾳ μορφῇ πορευομένοις εἰς ἀγρόν». Η τρίτη είναι στην Πεντηκοστή, όπως αναφέρεται στις Πράξεις των Αποστόλων ότι οι Απόστολοι «ἤρξαντο λαλεῖν ἑτέραις γλώσσαις». «Έτερος» σημαίνει άλλου είδους, ασυνήθιστος, όχι απλά διαφορετικός, αλλά άλλη κατηγορία. Δεν ξέρω γιατί συμβαίνει αυτό, αλλά όλα αυτά παραπέμπουν σε έναν κόσμο με ετερότητα, σε έναν «ἄλλον» κόσμο, δηλαδή άλλου είδους από τον αισθητό και λογικό. Γι΄ αυτό και επιδίωξή μας μέσα στην Εκκλησία είναι η ετεροποίησή μας, δηλαδή η μετοχή μας στον κόσμο της βασιλείας του Θεού. Θέλουμε νοερά να φύγουμε από τον αισθητό κόσμο, όχι να τον εγκαταλείψουμε, όχι να τον απορρίψουμε, ούτε όμως και να φυλακισθούμε σ’ αυτόν, αλλά τουλάχιστον να πάρουμε γεύσεις και από τον άλλο κόσμο, τον κόσμο της ετερότητος, τον «ξένον» κόσμο.
Άλλη ωραία λέξη, «ξένος». Αυτό σημαίνει ξένον άκουσμα, ξένον θέαμα, που ψάλλουμε κατά την Πεντηκοστή. Έτσι είναι η Εκκλησία, σε παίρνει από τον υλικό και φθαρτό κόσμο και σε εισάγει στη σφαίρα της θεϊκής αλήθειας και πραγματικότητος. Στην Ανάσταση λοιπόν, εμφανίζεται ο Κύριος «ἐν ἑτέρᾳ μορφῇ», θέλοντας να πει στους μαθητές του ότι πλέον δεν είναι ο διδάσκαλος, ούτε ο χαρισματικός προφήτης που έκανε θαύματα, ούτε ο «υἱός τοῦ ἀνθρώπου», όπως τον καταλάβαιναν, αλλά ο «Υἱὸς τοῦ Θεοῦ», όπως αυθόρμητα τον ομολόγησαν. Πλέον η θεότητά του δεν ήταν κρυμμένη αλλά γινόταν πιο εμφανής. Ακτίνες αυτής της θεότητος εμφανίσθηκαν και στη Μεταμόρφωση και μετά την Ανάσταση στο πρόσωπο του Χριστού, αλλά και στην Πεντηκοστή με την ετερότητα των χαρισμάτων του Αγίου Πνεύματος.
ΣΥΝΕΧΙΖΕΤΑΙ.....
Δεν υπάρχουν σχόλια